Is Your Painful Childhood Making It Hard to Sleep ?
Biên dịch: Hồng Ngọc – Hiệu đính: Xanh Lam
Recent research shows that events from decades ago can contribute to insomnia.
Những nghiên cứu gần đây đã cho thấy những sự kiện diễn ra với bạn từ hàng thập kỷ trước có thể góp phần gây ra chứng mất ngủ.
KEY POINTS
- Stressful life events in childhood can have enduring effects on sleep.
- The magnitude of the effect depends on how many adverse childhood experiences a person had.
- The effect of childhood adversity on sleep appears to diminish over time.
Các Ý Chính
- Những sự kiện căng thẳng trong cuộc sống thời thơ ấu có thể mang lại các ảnh hưởng lâu dài đến giấc ngủ.
- Mức độ của sự ảnh hưởng phụ thuộc vào số lượng trải nghiệm bất trắc thời thơ ấu mà một người đã trải qua.
- Ảnh hưởng của nghịch cảnh thời thơ ấu đối với giấc ngủ dường như giảm dần theo thời gian.
The study participants included a nationally representative sample of just over 12,000 young people (average age 15.4 years at baseline) in grades 7 to 12. The researchers gathered information about participants’ “adverse childhood experiences” (ACEs) by asking them questions about painful experiences that can occur in childhood (here is an example of the type of questionnaire they used), and then followed up with them for more than two decades.
Những người tham gia vào nghiên cứu bao gồm một mẫu đại diện trên toàn quốc với hơn 12.000 thanh niên (độ tuổi trung bình ở mức tối thiểu là 15,4 tuổi) từ lớp 7 đến lớp 12. Các nhà nghiên cứu đã thu thập thông tin về “trải nghiệm tuổi thơ khó khó khăn” (ACE) của người tham gia bằng cách hỏi họ về những trải nghiệm đau buồn có thể xảy ra trong thời thơ ấu (đây là ví dụ về loại câu hỏi họ đã sử dụng), và sau đó theo dõi họ trong vòng hơn hai thập kỷ.
The majority of participants (about 75 percent) had experienced at least one ACE, such as neglect, incarceration of a parent, physical abuse, or being exposed to a parent’s problematic drug or alcohol use.
Phần lớn những người tham gia (khoảng 75%) đã từng trải qua ít nhất một ACE, chẳng hạn như bị bỏ rơi hoặc sao nhãng, việc có cha mẹ bị bỏ tù, bị lạm dụng thể chất hoặc phải trải qua, chứng kiến sự lạm dụng chất gây nghiện và rượu bia đầy rắc rối từ cha mẹ của họ.
Those who had experienced major adversity in childhood were more likely to have difficulty sleeping as adults, and insomnia was increasingly likely the more ACEs a person had been through. For those who had one ACE, the odds of poor sleep in early adulthood was 43% higher compared to those who reported no ACEs, whereas the odds were tripled for those with four or more ACEs. The magnitude of these effects were diminished by mid-adulthood, with a 13% increase among those with a single ACE and an 89% increase for those with four or more.
Những người từng phải trải qua nghịch cảnh lớn thời thơ ấu có xu hướng trở nên khó ngủ khi trưởng thành, và chứng mất ngủ càng có nhiều khả năng xảy ra khi một người trải qua nhiều ACE hơn. Đối với những người chỉ có một ACE, tỷ lệ khả năng thiếu ngủ ở tuổi thanh niên cao hơn 43% so với những người không có ACE, trong khi tỷ lệ này tăng gấp ba lần ở những người có bốn ACE trở lên. Mức độ của những ảnh hưởng này bị giảm dần khi tới lứa tuổi trung niên, khi nó tăng chỉ 13% ở những người có một ACE và tăng 89% ở những người có bốn hoặc nhiều hơn.
Specific (ACE) Adverse Childhood Experiences Linked to Poor Sleep
Các Trải Nghiệm Khó Khăn Trong Tuổi Thơ Cụ Thể (ACE) Liên Quan Đến Giấc Ngủ Kém
The researchers also examined which specific ACEs were associated with sleep problems at different life stages (adolescence, early adulthood, and mid-adulthood). Results revealed that the following adverse experiences in childhood predicted insomnia from adolescence through mid-adulthood:
- physical abuse
- emotional abuse
- neglect
- incarceration of a parent
- parental alcoholism
- being placed in a foster home
- exposure to community violence
Childhood poverty was also linked to poor sleep, though only in mid-adulthood.
Các nhà nghiên cứu cũng đã tiến hành kiểm tra xem những biến cố thời thơ ấu cụ thể nào có mối liên hệ đến các vấn đề về giấc ngủ ở các giai đoạn khác nhau trong cuộc đời (tuổi vị thành niên, tuổi thanh niên và tuổi trung niên). Kết quả cho thấy rằng những trải nghiệm khó khăn sau đây khi xuất hiện trong thời thơ ấu dự đoán nên chứng mất ngủ từ lứa tuổi từ vị thành niên đến trung niên:
- Lạm dụng thể chất
- Lạm dụng tình cảm, tinh thần
- Bị bỏ bê, sao nhãng
- Có phụ huynh bị giam giữ
- Có phụ huynh nghiện rượu
- Bị đưa vào trại trẻ mồ côi
- Phải chứng kiến tính bạo lực trong cộng đồng môi trường sống
Việc phải trải qua sự nghèo đói thời thơ ấu cũng có liên hệ đến giấc ngủ kém, dù là chỉ trong lứa tuổi trung niên.
Why Does Early Adversity Affect Sleep?
Tại Sao Những Biến Cố Đầu Đời Lại Có Thể Làm Ảnh Hưởng Tới Giấc Ngủ?
There are multiple pathways from ACEs to bad sleep. They include:
Có nhiều cách mà những biến cố không hay xảy ra thời thơ ấu có thể dẫn đến việc giấc ngủ kém. Chúng bao gồm:
- Depression: Stressful events in childhood make a person significantly more likely to experience depression, and insomnia is a common symptoms of depression.
- Trầm Cảm: Những sự kiện gây sang chấn, căng thẳng xảy ra trong thời thơ ấu khiến một người dễ mang khuynh hướng bị trầm cảm đáng kể hơn, và mất ngủ chính là một triệu chứng phổ biến của căn bệnh trầm cảm.
- Anxiety: Similarly, ACEs predispose an individual to heightened anxiety, which is known to interfere with sound sleep.
- Lo Âu: Tương tự như vậy, những biến cố tuổi thơ có xu hướng ảnh hưởng tới một cá nhân khiến họ trở nên lo âu cực độ, điều mà được biết là có thể gây cản trở một giấc ngủ ngon.
- Physiological arousal: Traumatic events can have long-lasting effects on the nervous system, as if the mind and body’s stress alarm is stuck in the “on” position.
- Kích thích sinh lý: Các sự kiện đau buồn, làm chấn thương tâm lý có thể gây nên những ảnh hưởng về lâu dài đến hệ thần kinh, tựa như chiếc còi chịu trách nhiệm cảnh báo cơn căng thẳng cho tâm trí và cơ thể ta luôn bị kẹt ở mức “bật lên” vậy.
- Physical health problems: Health problems such as obesity and chronic pain are more common among those with a significant history of childhood adversity, and many health problems are tied to poor sleep.
- Các vấn đề về sức khỏe thể chất: Các vấn đề về sức khỏe như béo phì và hội chứng đau mãn tính phổ biến hơn ở các cá nhân mang “tiền sử” đáng kể về những nghịch cảnh thời thơ ấu, và có vô vàn vấn đề sức khỏe có liên hệ chặt chẽ đến giấc ngủ kém.
As the study authors point out, more research is needed to better understand the mechanisms through which ACEs lead to insomnia.
Như các tác giả của nghiên cứu đã chỉ ra, cần có thêm nhiều sự tìm tòi nghiên cứu nhằm mục đích hiểu rõ hơn về cơ chế mà khiến những biến cố tuổi thơ dẫn đến chứng mất ngủ.
For those who had major childhood adversity and have trouble falling asleep or staying asleep, it can be helpful to talk with a therapist or psychiatrist. Effective treatment is available for the types of conditions that contribute to poor sleep, as well as for sleep problems per se (e.g., cognitive behavioral therapy for insomnia or CBT-I).
Đối với những người từng trải qua nghịch cảnh thời thơ ấu và gặp phải vấn đề khó đi vào giấc hoặc duy trì giấc ngủ, việc nói chuyện với một nhà trị liệu hay bác sĩ tâm thần có thể trở nên hữu ích. Hiện nay đã có các phương pháp điều trị hiệu quả cho các loại tác nhân góp phần gây nên giấc ngủ kém, cũng như các vấn đề về giấc ngủ nói chung (ví dụ: liệu pháp hành vi nhận thức cho chứng mất ngủ hoặc CBT-I).
Tác giả: Tiến sĩ tâm lý Seth J. Gillihan
Nguồn bài viết: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/think-act-be/202310/is-your-painful-childhood-making-it-hard-to-sleep
Nguồn ảnh: istockphoto-1390815777-Yurii Karvatskyi
