What Is Cognitive Psychology?

The Science of How We Think

Môn khoa học nghiên cứu cách mà chúng ta tu duy và suy nghĩ

Biên dịch: Hoàng Nguyễn – Hiệu đính: Xanh Lam

Cognitive psychology involves the study of internal mental processes—all of the workings inside your brain, including perception, thinking, memory, attention, language, problem-solving, and learning.

Tâm lý học nhận thức liên quan đến việc nghiên cứu các quá trình tâm thần bên trong cơ thể – tất cả các hoạt động bên trong não của bạn, bao gồm nhận thức, suy nghĩ, trí nhớ, sự chú ý, ngôn ngữ, giải quyết vấn đề và học tập.

Cognitive psychology—the study of how people think and process information–helps researchers understand the human brain. It also allows psychologists to help people deal with psychological difficulties.

Tâm lý học nhận thức—nghiên cứu về cách con người suy nghĩ và xử lý thông tin – giúp các nhà nghiên cứu hiểu được bộ não con người. Nó cũng cho phép các nhà tâm lý học giúp mọi người giải quyết những khó khăn về tâm lý.

This article discusses what cognitive psychology is, the history of this field, and current directions for research. It also covers some of the practical applications for cognitive psychology research and related career options you might consider.

Bài viết này thảo luận về định nghĩa tâm lý học nhận thức, lịch sử của lĩnh vực này và hướng nghiên cứu hiện tại. Nó cũng đề cập đến một số ứng dụng thực tế cho nghiên cứu tâm lý học nhận thức và các lựa chọn nghề nghiệp liên quan mà bạn có thể cân nhắc.

Recap

Tóm lược

Findings from cognitive psychology help us understand how people think, including how they acquire and store memories. By knowing more about how these processes work, psychologists can develop new ways of helping people with cognitive problems.

Những phát hiện từ tâm lý học nhận thức giúp chúng ta hiểu cách mọi người suy nghĩ, bao gồm cả cách mọi người tiếp thu và lưu trữ ký ức. Bằng cách biết thêm về cách thức hoạt động của các quá trình này, các nhà tâm lý học có thể phát triển những cách mới để giúp đỡ những người có vấn đề về nhận thức.

Topics in Cognitive Psychology

Những chủ đề trong tâm lý học nhận thức

Cognitive psychologists explore a wide variety of topics related to thinking processes. Some of these include: 

Các nhà tâm lý học nhận thức khám phá nhiều chủ đề khác nhau liên quan đến quá trình tư duy. Một số trong số này bao gồm:

• Attention—our ability to process information in the environment while tuning out irrelevant details
• Sự chú ý—khả năng xử lý thông tin trong môi trường đồng thời loại bỏ các chi tiết không liên quan
• Choice-based behavior—actions driven by a choice among other possibilities
• Hành vi dựa trên lựa chọn—hành động được thúc đẩy bởi sự lựa chọn trong số các khả năng khác
• Decision-making
• Ra quyết định
• Forgetting
• Sự quên
• Information processing
• Xử lý thông tin
• Language acquisition—how we learn to read, write, and express ourselves
• Tiếp thu ngôn ngữ—cách chúng ta học đọc, viết và thể hiện bản thân
• Memory
• Ký ức
• Problem-solving
• Giải quyết vấn đề
• Speech perception—how we process what others are saying
• Nhận thức lời nói—cách chúng ta xử lý những gì người khác đang nói
• Visual perception—how we see the physical world around us
• Nhận thức trực quan—cách chúng ta nhìn thế giới vật chất xung quanh chúng ta

History of Cognitive Psychology

Lịch sử của tâm lý học nhận thức

Although it is a relatively young branch of psychology, it has quickly grown to become one of the most popular subfields. Cognitive psychology grew into prominence between the 1950s and 1970s.

Mặc dù đây là một nhánh tâm lý học còn khá là mới  nhưng nó đã nhanh chóng phát triển để trở thành một trong những lĩnh vực con phổ biến nhất. Tâm lý học nhận thức phát triển nổi bật giữa những năm 1950 và 1970.

Prior to this time, behaviorism was the dominant perspective in psychology. This theory holds that we learn all our behaviors from interacting with our environment. It focuses strictly on observable behavior, not thought and emotion. Then, researchers became more interested in the internal processes that affect behavior instead of just the behavior itself. 

Trước thời điểm này, chủ nghĩa hành vi là quan điểm chủ đạo trong tâm lý học. Lý thuyết này cho rằng chúng ta học được mọi hành vi của mình từ việc tương tác với môi trường. Nó tập trung hoàn toàn vào hành vi có thể quan sát được chứ không phải suy nghĩ và cảm xúc. Sau đó, các nhà nghiên cứu quan tâm nhiều hơn đến các quá trình bên trong ảnh hưởng đến hành vi thay vì chỉ bản thân hành vi đó.

This shift is often referred to as the cognitive revolution in psychology. During this time, a great deal of research on topics including memory, attention, and language acquisition began to emerge. 

Sự thay đổi này thường được gọi là cuộc cách mạng nhận thức trong tâm lý học. Trong thời gian này, rất nhiều nghiên cứu về các chủ đề bao gồm trí nhớ, sự chú ý và khả năng tiếp thu ngôn ngữ bắt đầu xuất hiện.

In 1967, the psychologist Ulric Neisser introduced the term cognitive psychology, which he defined as the study of the processes behind the perception, transformation, storage, and recovery of information

Vào năm 1967, nhà tâm lý học Ulric Neisser giới thiệu thuật ngữ tâm lý học nhận thức, ông định nghĩa là quá trình đằng sau nhận thức, dịch chuyển, lưu trữ và phục hồi thông tin

Recap

Tóm lược

Cognitive psychology became more prominent after the 1950s as a result of the cognitive revolution.

Tâm lý học nhân thức trở nên phổ biến hơn sau những năm 1950 như là một kết quả của cuộc cách mạng nhận thức.

Current Research in Cognitive Psychology

Những nghiên cứu hiện tại về Tâm Lý Học Nhận Thức

The field of cognitive psychology is both broad and diverse. It touches on many aspects of daily life. There are numerous practical applications for this research, such as providing help coping with memory disorders, making better decisions, recovering from brain injury, treating learning disorders, and structuring educational curricula to enhance learning.

Lĩnh vực tâm lý học nhận thức vừa rộng vừa đa dạng. Nó liên quan đến nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng ngày. Có rất nhiều ứng dụng thực tế cho nghiên cứu này, chẳng hạn như giúp đối phó với chứng rối loạn trí nhớ, đưa ra quyết định tốt hơn, phục hồi sau chấn thương não, điều trị rối loạn học tập và cấu trúc chương trình giáo dục để nâng cao khả năng học tập.

Current research on cognitive psychology helps play a role in how professionals approach the treatment of mental illness, traumatic brain injury, and degenerative brain diseases.

Nghiên cứu hiện tại về tâm lý học nhận thức đóng vai trò quan trọng trong cách các chuyên gia tiếp cận việc điều trị bệnh tâm thần, chấn thương sọ não và các bệnh thoái hóa não

Thanks to the work of cognitive psychologists, we can better pinpoint ways to measure human intellectual abilities, develop new strategies to combat memory problems, and decode the workings of the human brain—all of which ultimately have a powerful impact on how we treat cognitive disorders.

Nhờ công việc của các nhà tâm lý học nhận thức, chúng ta có thể xác định chính xác hơn các cách để đo lường khả năng trí tuệ của con người, phát triển các chiến lược mới để chống lại các vấn đề về trí nhớ và giải mã hoạt động của não người — tất cả những điều này cuối cùng đều có tác động mạnh mẽ đến cách chúng ta điều trị chứng rối loạn nhận thức.

The field of cognitive psychology is a rapidly growing area that continues to add to our understanding of the many influences that mental processes have on our health and daily lives.

Lĩnh vực tâm lý học nhận thức là một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng, tiếp tục bổ sung thêm sự hiểu biết của chúng ta về nhiều ảnh hưởng mà các quá trình tinh thần gây ra đối với sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Recap

Tóm lược

From understanding how cognitive processes change as a child develops to looking at how the brain transforms sensory inputs into perceptions, cognitive psychology has helped us gain a deeper and richer understanding of the many mental events that contribute to our daily existence and overall well-being.

Từ việc hiểu quá trình nhận thức thay đổi như thế nào khi một đứa trẻ phát triển đến việc xem xét cách não chuyển đổi các đầu vào cảm giác thành nhận thức, tâm lý học nhận thức đã giúp chúng ta hiểu sâu hơn và phong phú hơn về nhiều sự kiện tinh thần góp phần vào sự tồn tại hàng ngày và sức khỏe tổng thể của chúng ta.

The Cognitive Approach in Practice

Hướng tiếp cận nhận thức trong ứng dụng

In addition to adding to our understanding of how the human mind works, the field of cognitive psychology has also had an impact on approaches to mental health. Before the 1970s, many mental health treatments were focused more on psychoanalytic, behavioral, and humanistic approaches.

Ngoài việc bổ sung thêm sự hiểu biết của chúng ta về cách thức hoạt động của tâm trí con người, lĩnh vực tâm lý học nhận thức cũng có tác động đến các phương pháp tiếp cận sức khỏe tâm thần. Trước những năm 1970, nhiều phương pháp điều trị sức khỏe tâm thần tập trung nhiều hơn vào các phương pháp phân tâm học, hành vi và nhân văn.

The so-called “cognitive revolution” put a greater emphasis on understanding the way people process information and how thinking patterns might contribute to psychological distress. Thanks to research in this area, new approaches to treatment were developed to help treat depression, anxiety, phobias, and other psychological disorders.

Cái gọi là “cuộc cách mạng nhận thức” tập trung nhiều hơn vào việc tìm hiểu cách mọi người xử lý thông tin và cách thức các kiểu suy nghĩ có thể góp phần gây ra căng thẳng tâm lý. Nhờ nghiên cứu trong lĩnh vực này, các phương pháp điều trị mới đã được phát triển để giúp điều trị trầm cảm, lo âu, ám ảnh và các rối loạn tâm lý khác.

Cognitive behavioral therapy and rational emotive behavior therapy are two methods in which clients and therapists focus on the underlying cognitions, or thoughts, that contribute to psychological distress.

Trị liệu hành vi nhận thức và trị liệu hành vi cảm xúc hợp lý là hai phương pháp trong đó khách hàng và nhà trị liệu tập trung vào những nhận thức hoặc suy nghĩ cơ bản góp phần gây ra đau khổ tâm lý.

If you are experiencing symptoms of a psychological disorder that would benefit from the use of cognitive approaches, you might see a psychologist who has specific training in these cognitive treatment methods.

Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng của chứng rối loạn tâm lý cần được hưởng lợi từ việc sử dụng các phương pháp tiếp cận nhận thức, bạn có thể gặp một nhà tâm lý học được đào tạo cụ thể về các phương pháp điều trị nhận thức này.

These professionals frequently go by titles other than cognitive psychologists, such as psychiatrists, clinical psychologists, or counseling psychologists, but many of the strategies they use are rooted in the cognitive tradition.

Những chuyên gia này thường sử dụng các chức danh khác ngoài nhà tâm lý học nhận thức, chẳng hạn như bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học lâm sàng hoặc nhà tâm lý học tư vấn, nhưng nhiều chiến lược họ sử dụng đều bắt nguồn từ truyền thống nhận thức.

Careers in Cognitive Psychology

Định hướng nghề nghiệp của tâm lý học nhận thức

Many cognitive psychologists specialize in research with universities or government agencies. Others take a clinical focus and work directly with people who are experiencing challenges related to mental processes. They work in hospitals, mental health clinics, and private practices.

Nhiều nhà tâm lý học nhận thức chuyên nghiên cứu ở các trường đại học hoặc cơ quan chính phủ. Những người khác tập trung vào lâm sàng và làm việc trực tiếp với những người đang gặp khó khăn liên quan đến các quá trình tâm thần. Họ làm việc trong bệnh viện, phòng khám sức khỏe tâm thần và các phòng khám tư nhân.

Research psychologists in this area often concentrate on a particular topic, such as memory. Others work directly on health concerns related to cognition, such as degenerative brain disorders and brain injuries.

Các nhà tâm lý học nghiên cứu trong lĩnh vực này thường tập trung vào một chủ đề cụ thể, chẳng hạn như trí nhớ. Những người khác làm việc trực tiếp về các vấn đề sức khỏe liên quan đến nhận thức, chẳng hạn như rối loạn thoái hóa não và chấn thương não.

Treatments rooted in cognitive research focus on helping people replace negative thought patterns with more positive, realistic ones. With the help of cognitive psychologists, people are often able to find ways to cope and even overcome such difficulties.

Các phương pháp điều trị bắt nguồn từ nghiên cứu nhận thức tập trung vào việc giúp mọi người thay thế những kiểu suy nghĩ tiêu cực bằng những kiểu suy nghĩ tích cực, thực tế hơn. Với sự giúp đỡ của các nhà tâm lý học nhận thức, mọi người thường có thể tìm ra cách đối phó và thậm chí vượt qua những khó khăn đó.

Reasons to Consult a Cognitive Psychologist

Các nguyên do cần tới nhà tâm lý học nhận thức

• Alzheimer’s disease, dementia, or memory loss
• Bệnh Alzheimer, chứng sa sút trí tuệ hoặc mất trí nhớ
• Brain trauma treatment
• Điều trị chấn thương sọ não
• Cognitive therapy for a mental health condition
• Liệu pháp nhận thức cho tình trạng sức khỏe tâm thần
• Interventions for learning disabilities
• Can thiệp cho khuyết tật học tập
• Perceptual or sensory issues
• Các vấn đề về nhận thức hoặc giác quan
• Therapy for a speech or language disorder
• Trị liệu rối loạn ngôn ngữ hoặc lời nói

How Cognitive Psychology Differs From Other Branches of Psychology

Tâm lý học nhận thức khác với các nhánh khác của tâm lý học như thế nào

Whereas behavioral and some other realms of psychology focus on actions–which are external and observable–cognitive psychology is instead concerned with the thought processes behind the behavior. Cognitive psychologists see the mind as if it were a computer, taking in and processing information, and seek to understand the various factors involved.

Trong khi hành vi và một số lĩnh vực tâm lý học khác tập trung vào các hành động – bên ngoài và có thể quan sát được – thì tâm lý học nhận thức lại quan tâm đến các quá trình suy nghĩ đằng sau hành vi. Các nhà tâm lý học nhận thức xem tâm trí như thể nó là một chiếc máy tính, tiếp nhận và xử lý thông tin, đồng thời tìm cách hiểu các yếu tố khác nhau có liên quan.

——————————————-

Nguồn bài viết: 

https://www.verywellmind.com/cognitive-psychology-4157181