Old Age Is No Joy? Why Beliefs About Aging Matter 

Người dịch: Hồng Hạnh – Hiệu đính: Thùy Linh

Our views of growing older can shape how long we live.

Quan điểm của chúng ta về việc già đi có thể định hình tuổi thọ của chính mình.

Key points

Các Ý chính

• Ageism is a widespread and deeply rooted form of discrimination worldwide, especially in Western societies.
• Phân biệt tuổi tác là một dạng phân biệt đối xử phổ biến và ăn sâu trên toàn thế giới, đặc biệt ở các xã hội phương Tây.
• When internalised, negative age stereotypes can be self-fulfilling and harm longevity.
• Khi bị nội tâm hóa, những định kiến tiêu cực về tuổi tác có thể trở thành lời tiên tri tự ứng nghiệm và gây hại cho tuổi thọ.
• Positive views of one’s own aging predict better health, higher life satisfaction, and longer life.
• Quan điểm tích cực về việc già đi của bản thân dự đoán sức khỏe tốt hơn, sự hài lòng với cuộc sống cao hơn, và sống lâu hơn.
• Seeing yourself as “not like other old people” may buffer stereotypes and add years to life.
• Việc nhìn nhận bản thân là “không giống những người già khác” có thể giúp giảm bớt ảnh hưởng của định kiến và kéo dài tuổi thọ.

Getting old is not for the weak, as the saying often goes. After age 50-60, the risk of developing chronic disease rises sharply, and most older adults end up living with more than one long-term health condition (Browning et al., 2025). Even so, people are living longer than ever, and many reach old age in surprisingly good health, keeping up active lifestyles.

Người ta thường nói “Việc già đi không dành cho những kẻ yếu đuối”. Sau tuổi 50–60, nguy cơ mắc các bệnh mạn tính tăng vọt, và hầu hết người cao tuổi phải sống chung với nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài (Browning và cộng sự, 2025). Tuy vậy, con người đang sống lâu hơn bao giờ hết, và nhiều người vẫn bước vào tuổi già trong tình trạng sức khỏe đáng kinh ngạc, duy trì lối sống năng động.

Although getting older is a natural part of life, society’s view of aging is often far from flattering. Ageism, or prejudice based on age, is one of the most common and deeply rooted forms of social discrimination worldwide, especially in Western societies. Older adults are often seen as “endearing and dotty”—that is, warm and sweet but also perceived as having lower social status and declining competence. Such stereotypes can lead to pity and patronising attitudes, as well as to mistreatment, social distancing, and other forms of age discrimination in most areas of life (Swift et al., 2018).

Dù lão hóa là một quy luật tự nhiên của cuộc sống, nhưng cách xã hội nhìn nhận về tuổi tác thường không mấy tích cực. Phân biệt tuổi tác  – hay định kiến dựa trên tuổi tác – là một trong những hình thức phân biệt đối xử phổ biến và ăn sâu nhất trên toàn cầu, đặc biệt ở các xã hội phương Tây. Người cao tuổi thường bị xem là “dễ mến nhưng gàn dở” – nghĩa là ấm áp, hiền lành nhưng lại bị nhìn nhận là có địa vị xã hội thấp hơn và năng lực suy giảm. Những khuôn mẫu này dẫn đến sự thương hại, thái độ bề trên, cũng như các hình thức phân biệt khác: xa lánh, đối xử bất công, và nhiều dạng kỳ thị khác trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống (Swift và cộng sự, 2018).

Negative age stereotypes also shape how older people see themselves and their lives (Rothermund & de Paula Couto, 2024). They can influence how young or old people feel, their overall life satisfaction, and even their longevity. The way people think about their own aging—and how old they feel—is one of the most widely studied psychological factors linked to how long they live.

Những định kiến tiêu cực về tuổi tác cũng ảnh hưởng đến cách người cao tuổi nhìn nhận chính bản thân và cuộc sống của họ (Rothermund & de Paula Couto, 2024). Chúng có thể tác động đến việc một người cảm thấy mình còn trẻ hay đã già, đến mức độ hài lòng với cuộc sống, và thậm chí đến tuổi thọ. Cách con người nghĩ về việc mình già đi – và họ cảm thấy mình bao nhiêu tuổi – là một trong những yếu tố tâm lý được nghiên cứu nhiều nhất có liên hệ đến tuổi thọ.

A new study published in the journal Psychology and Aging by de Paula Couto and colleagues (2025) extends previous research by following a sample of German adults over the course of 15 years. Participants were asked about their general age stereotypes (e.g., “Old people have few [vs. many] friends and acquaintances”) as well as their view of their own aging (e.g., “When I am older, I will have few [vs. many] friends and acquaintances”). The responses were then matched with registry data tracking their survival over the study period.

Một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Tâm lý học và Lão hóa của de Paula Couto và cộng sự (2025) đã mở rộng các nghiên cứu trước đó bằng cách theo dõi một nhóm người trưởng thành tại Đức trong suốt 15 năm. Người tham gia đã được hỏi về những định kiến chung liên quan đến tuổi tác (ví dụ: “Người già có ít [so với nhiều] bạn bè và người quen”) cũng như quan điểm về việc lão hoá của bản thân (ví dụ: “Khi tôi già đi, tôi sẽ có ít [so với nhiều] bạn bè và người quen”). Các câu trả lời sau đó được đối chiếu với dữ liệu đăng ký để theo dõi tỷ lệ sống sót của họ trong suốt giai đoạn nghiên cứu.

The results confirmed earlier findings: Individuals who held more negative views of their own aging at the start of the study faced a significantly higher risk of death over the next 15 years. Notably, this relationship remained strong regardless of participants’ age, gender, education, socioeconomic status, or self-rated health.

Kết quả xác nhận những phát hiện trước đó: Những người có cái nhìn tiêu cực hơn về việc lão hoá của bản thân ngay từ đầu có nguy cơ tử vong cao hơn đáng kể trong 15 năm tiếp theo. Đáng chú ý, mối quan hệ này vẫn mạnh mẽ bất kể tuổi tác, giới tính, trình độ học vấn, tình trạng kinh tế xã hội hay tình trạng sức khỏe tự đánh giá của người tham gia.

Adopting the mindset expressed in the Russian proverb ста́рость — не ра́дость’(Old age is no joy) seems to shift the focus to the hardships of growing older and can weaken the motivation to prepare positively for this stage of life. Age stereotypes can also influence how people interpret events and changes in their lives, often becoming self-fulfilling prophecies that shape their experiences and actions.

Việc chấp nhận lối tư duy thể hiện trong câu tục ngữ Nga ста́рость — не ра́дость (“Tuổi già không có gì vui”) dường như khiến con người tập trung vào những khó khăn của tuổi già và làm suy yếu động lực để chuẩn bị một cách tích cực cho giai đoạn này của cuộc đời. Những định kiến về tuổi tác cũng có thể ảnh hưởng đến cách mọi người lý giải các sự kiện và thay đổi trong đời sống, thường trở thành “lời tiên tri tự ứng nghiệm” định hình trải nghiệm và hành động của họ.

When people internalise negative stereotypes about aging, they may start to feel and act “old”—pulling back from certain activities, avoiding social interactions, or leaving work because they see themselves as less capable. Over time, such behaviours can contribute to poorer health and a higher risk of mortality.

Khi con người nội tâm hóa những định kiến tiêu cực về tuổi tác, họ có thể bắt đầu cảm thấy và hành xử như “người già” – rút lui khỏi các hoạt động, tránh tiếp xúc xã hội, hoặc rời bỏ công việc vì cho rằng mình kém năng lực. Theo thời gian, những hành vi này có thể góp phần làm suy giảm sức khỏe và gia tăng nguy cơ tử vong.

General views of older people did not directly affect how long people lived. But when individuals’ own perceptions of aging were considered, those with more negative views of older adults in general actually tended to live longer. Thus, if someone has positive views of their own aging, holding more critical or negative views of older people in general can offer an additional protective buffer.

Các quan điểm chung về người già không trực tiếp ảnh hưởng đến tuổi thọ. Nhưng khi xét đến cách cá nhân nhìn nhận việc già đi của chính mình, những người có quan điểm tiêu cực hơn về người già nói chung lại có xu hướng sống lâu hơn. Điều này cho thấy: nếu một người có cái nhìn tích cực về việc già đi của bản thân, thì việc có cái nhìn phê phán hoặc tiêu cực hơn về người già nói chung có thể mang lại một lớp bảo vệ bổ sung.

Even if older adults are seen in a negative light, thinking I’m not like that can help prevent internalising harmful stereotypes. By seeing themselves as different from the typical older adult, individuals maintain a younger identity. This self-distancing allows them to stay active and continue living fulfilling lifestyles, supporting both physical and mental health.

Ngay cả khi người già bị nhìn nhận dưới góc độ tiêu cực, thì việc nghĩ rằng tôi không giống như vậy có thể giúp ngăn ngừa việc nội tâm hóa các khuôn mẫu gây hại. Khi xem mình khác với hình ảnh điển hình của người già, cá nhân sẽ duy trì được bản sắc trẻ trung hơn. Sự “tách biệt bản thân” này cho phép họ duy trì lối sống năng động và tiếp tục sống một cuộc đời viên mãn, hỗ trợ cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Some caution is warranted when interpreting the study’s results. While the findings back up previous research showing that people who view their own aging positively and feel younger than their actual age tend to be healthier, more satisfied with life, and live longer (Wahl et al., 2022), the idea that holding negative views of older people in general could be protective still needs to be tested in other countries and larger, more diverse populations. Attitudes toward older people may be more positive in some cultures, which could also influence the results.

Tuy nhiên, cần thận trọng khi diễn giải kết quả nghiên cứu. Dù những phát hiện này củng cố các nghiên cứu trước cho thấy rằng những người có cái nhìn tích cực về việc già đi và cảm thấy mình trẻ hơn tuổi thật thì thường khỏe mạnh hơn, hài lòng hơn với cuộc sống và sống lâu hơn (Wahl và cộng sự, 2022), nhưng ý tưởng rằng việc có cái nhìn tiêu cực về người già nói chung có thể bảo vệ bản thân vẫn cần được kiểm chứng ở các quốc gia khác và trên các mẫu dân số lớn hơn, đa dạng hơn. Ở một số nền văn hóa, thái độ đối với người già có thể tích cực hơn, và điều này cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả.

Living longer is not just about wishful thinking or having positive views of your age and aging. It is more about being prepared for the changes that come with getting older and adjusting your activities and relationships in ways that help you feel valued, useful, happy, and connected.

Sống lâu không chỉ là chuyện nghĩ lạc quan hay có quan điểm tích cực về tuổi tác. Nó còn liên quan đến việc chuẩn bị cho những thay đổi tất yếu của tuổi già, điều chỉnh các hoạt động và mối quan hệ theo những cách giúp bản thân cảm thấy có giá trị, hữu ích, hạnh phúc và gắn kết.

Nguồn: https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-quiet-joy-of-being/202509/old-age-is-no-joy-why-beliefs-about-aging-matter