Giải ảo quan niệm đại chúng về Não trái – Não phải

Left Brain vs Right Brain Dominance

Are creative people right-brained and analytical thinkers left-brained?

Sự thống trị của quan niệm về não trái và não phải

Phải chăng người sáng tạo thiên về não phải và người có tư duy phân tích thiên về não trái?

Have you ever heard people say that they are more of a left-brained vs. a right-brained thinker? From books to TV shows, you’ve probably heard the phrase mentioned numerous times. Or perhaps you’ve even taken an online test to determine whether you are right-brained or left-brained.

Bạn có từng nghe ai đó nói rằng họ thiên về tư duy não trái hoặc não phải không? Từ sách vở đến các chương trình truyền hình, có lẽ bạn đã nghe cụm từ này được nhắc đến nhiều lần. Hoặc có thể bạn đã từng làm một bài kiểm tra trực tuyến để xác định xem mình thiên về não trái hay não phải.

Given the popularity of the idea of “left-brained” and “right-brained” thinkers, it might surprise you to learn that this idea is just one of many myths about the brain.

Với sự phổ biến của ý tưởng về những người “thiên não trái” và “thiên não phải”, bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi biết rằng ý tưởng này chỉ là một trong nhiều quan niệm sai lầm về bộ não.

“Like most things in life, it’s not all or nothing, or this OR that. We have to remember that regardless of which side of the brain is more dominant for us, both sides are involved.” RACHEL GOLDMAN, PHD, FTOS

“Giống như hầu hết mọi thứ trong cuộc sống, không có chuyện hoàn toàn có hoặc hoàn toàn không, hoặc chỉ có cái này HOẶC cái kia. Chúng ta phải nhớ rằng dù bên nào của não chiếm ưu thế hơn đối với chúng ta, cả hai bên đều tham gia vào quá trình tư duy.” — RACHEL GOLDMAN, Tiến sĩ, Thành viên Hiệp hội Khoa học Béo phì (FTOS)

Left Brain vs Right Brain Traits

Đặc điểm của não trái và não phải

People described as left-brain thinkers are told they have strong math and logic skills. On the other hand, those who are described as right-brain thinkers are told that their talents are more on the creative side of things.1 Here are a few traits of each.

Người ta thường nói rằng não trái giỏi về toán học và logic, trong khi não phải thì thiên về sáng tạo. Dưới đây là một số đặc điểm của mỗi bên não:

Traits of a Left-Brained Person/Đặc điểm của người thiên về não trái: 

The left side of the brain is adept at certain tasks. Characteristics of the left brain include those related to:1

  • Language
  • Logic
  • Critical thinking
  • Numbers
  • Reasoning

What are “left-brained” people like? They are described as logical, analytical, and orderly. The theory suggests that people who are left-brain dominant do well in careers that involve linear thinking, math, and verbal information. This includes careers such as accountant, scientist, or computer programmer.

Đặc điểm của người thiên về não trái: Não trái được cho là giỏi về các kỹ năng sau:

  • Ngôn ngữ
  • Logic
  • Tư duy phản biện
  • Số học
  • Lập luận

Người thiên về não trái thường được mô tả là có tư duy logic, phân tích và ngăn nắp. Theo lý thuyết này, họ thường thành công trong các nghề nghiệp đòi hỏi tư duy tuyến tính, toán học và xử lý thông tin bằng lời nói. Ví dụ như kế toán viên, nhà khoa học hay lập trình viên máy tính.

Traits of a Right-Brained Person/Đặc điểm của người thiên về não phải: 

According to the left-brain, right-brain dominance theory, the right side of the brain is best at expressive and creative tasks. There are several abilities popularly associated with the right side of the brain. Based on these, a right-brained thinker is good at:2

  • Recognizing faces
  • Expressing emotions
  • Creating music
  • Reading emotions
  • Appreciating color
  • Using imagination
  • Being intuitive
  • Being creative

So what are so-called “right-brained people” like? They are often described as being more emotional, intuitive, and creative. They are often described as doing well in careers that involve creative expression and free-thinking, such as becoming an artist, psychologist, or writer.

Theo lý thuyết về sự ưu thế của não trái – não phải, bên phải của não giỏi về các nhiệm vụ sáng tạo và biểu đạt. Một số khả năng thường gắn với não phải bao gồm:

  • Nhận diện khuôn mặt
  • Biểu lộ cảm xúc
  • Sáng tác âm nhạc
  • Đọc hiểu cảm xúc
  • Đánh giá màu sắc
  • Sử dụng trí tưởng tượng
  • Trực giác
  • Sáng tạo

Vậy những người được gọi là “thiên về não phải” thường như thế nào? Họ thường được mô tả là giàu cảm xúc, trực giác và sáng tạo. Người ta cho rằng họ thường thành công trong các nghề nghiệp đòi hỏi sự sáng tạo và tư duy tự do, chẳng hạn như nghệ sĩ, nhà tâm lý học hay nhà văn.

Theory of Left Brain vs Right Brain Dominance

Lý thuyết về sự ưu thế của não trái và não phải

According to the theory of left brain or right brain dominance, each side of the brain controls different types of thinking.3 Additionally, people are said to prefer one type of thinking over the other.

Theo lý thuyết về sự ưu thế của não trái hoặc não phải, mỗi bên não kiểm soát các kiểu tư duy khác nhau. Ngoài ra, người ta cho rằng mỗi cá nhân có xu hướng ưa thích một kiểu tư duy hơn kiểu còn lại.

For example, a person who is “left-brained” is often said to be more logical, analytical, and objective. A person who is “right-brained” is said to be more intuitive, thoughtful, and subjective.1

Ví dụ, một người “thiên não trái” thường được cho là có tư duy logic, phân tích và khách quan hơn. Một người “thiên não phải” được cho là có trực giác, suy nghĩ sâu sắc và chủ quan hơn.

In psychology, the theory is based on the lateralization of brain function. The brain contains two hemispheres that each perform a number of roles. The two sides of the brain communicate with one another via the corpus callosum.4

Trong tâm lý học, lý thuyết này dựa trên sự chuyên biệt hóa chức năng của não. Não bao gồm hai bán cầu, mỗi bán cầu thực hiện một số vai trò nhất định. Hai bên não giao tiếp với nhau thông qua thể chai (một cấu trúc não nối liền hai bán cầu).

The left hemisphere controls the muscles on the right side of the body, while the right hemisphere controls those on the left. This is why damage to the left side of the brain, for example, might have an effect on the right side of the body.

Bán cầu não trái kiểm soát các cơ ở bên phải cơ thể, trong khi bán cầu não phải kiểm soát các cơ ở bên trái. Đó là lý do tại sao tổn thương ở bên trái của não, chẳng hạn, có thể ảnh hưởng đến bên phải của cơ thể.

History of Left Brain vs. Right Brain Theory

Lịch sử của lý thuyết não trái – não phải

So does one side of the brain control specific functions? Are people either left-brained or right-brained? Like many popular psychology myths, this one grew out of observations of the human brain that were then dramatically distorted and exaggerated.

Vậy liệu một bên não có thực sự kiểm soát các chức năng cụ thể không? Có phải mỗi người hoặc là thiên não trái hoặc là thiên não phải? Giống như nhiều quan niệm sai lầm phổ biến trong tâm lý học, lý thuyết này xuất phát từ các quan sát về bộ não người, sau đó bị bóp méo và phóng đại một cách đáng kể?

The left-brain-right-brain theory originated in the work of Roger W. Sperry, who was awarded the Nobel Prize in 1981.5 He studied brain functioning in patients who had their corpus callosum (the structure that connects the two hemispheres of the brain) surgically severed to treat refractory epilepsy.

Lý thuyết não trái-não phải bắt nguồn từ công trình của Roger W. Sperry, người đã được trao giải Nobel năm 1981. Ông nghiên cứu chức năng não ở những bệnh nhân bị cắt bỏ thể chai (cấu trúc kết nối hai bán cầu não) để điều trị chứng động kinh khó trị.

However, these patients also experienced other symptoms after the communication pathway between the two sides of the brain was cut. For example, many split-brain patients found themselves unable to name objects that were processed by the right side of the brain but were able to name objects that were processed by the left side of the brain. Based on this information, Sperry suggested that language was controlled by the left side of the brain.6

Tuy nhiên, sau khi đường giao tiếp giữa hai bên não bị cắt đứt, những bệnh nhân này cũng gặp phải các triệu chứng khác. Chẳng hạn, nhiều bệnh nhân bị tách đôi não thấy mình không thể gọi tên các vật thể được xử lý bởi bên phải của não, nhưng lại có thể gọi tên các vật thể được xử lý bởi bên trái. Dựa trên thông tin này, Sperry đề xuất rằng ngôn ngữ được kiểm soát bởi bên trái của não.

Generally speaking, the left side of the brain tends to control many aspects of language and logic, while the right side tends to handle spatial information and visual comprehension.7

Nhìn chung, bên trái não có xu hướng kiểm soát nhiều khía cạnh của ngôn ngữ và logic, trong khi bên phải có xu hướng xử lý thông tin không gian và hiểu biết trực quan.

Left Brain vs. Right Brain Research

Nghiên cứu về não trái và não phải

Later research has shown that the brain is not nearly as dichotomous as once thought. For example, research has shown that abilities in subjects such as math are strongest when both halves of the brain work together.

Các nghiên cứu sau này đã chỉ ra rằng não không phân chia rõ ràng như người ta từng nghĩ. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy khả năng trong các môn học như toán học mạnh nhất khi cả hai bên não cùng làm việc với nhau.

Today, neuroscientists know that the two sides of the brain collaborate to perform a broad variety of tasks and that the two hemispheres communicate through the corpus callosum.8 “No matter how lateralized the brain can get, though, the two sides still work together,” science writer Carl Zimmer explained in an article for Discover magazine.

Ngày nay, các nhà thần kinh học biết rằng hai bên não cộng tác để thực hiện nhiều nhiệm vụ đa dạng và hai bán cầu não giao tiếp thông qua thể chai. Nhà văn khoa học Carl Zimmer đã giải thích trong một bài báo trên tạp chí Discover rằng: “Dù não có thể chuyên biệt hóa đến đâu, hai bên vẫn làm việc cùng nhau.”

“The pop psychology notion of a left brain and a right brain doesn’t capture their intimate working relationship. The left hemisphere specializes in picking out the sounds that form words and working out the syntax of the phrase, for example, but it does not have a monopoly on language processing. The right hemisphere is more sensitive to the emotional features of language, tuning in to the slow rhythms of speech that carry intonation and stress.”

“Quan niệm tâm lý đại chúng về não trái và não phải không nắm bắt được mối quan hệ làm việc mật thiết của chúng. Ví dụ, bán cầu trái chuyên xử lý các âm thanh tạo nên từ ngữ và phân tích cú pháp của câu, nhưng nó không độc quyền xử lý ngôn ngữ. Bán cầu phải nhạy cảm hơn với các đặc điểm cảm xúc của ngôn ngữ, điều chỉnh theo nhịp điệu chậm của lời nói mang âm điệu và trọng âm.”

In one study by researchers at the University of Utah, more than 1,000 participants had their brains analyzed in order to determine if they preferred using one side over the other.

Trong một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Utah, hơn 1.000 người tham gia đã được phân tích não bộ để xác định xem họ có thiên về sử dụng một bên não hơn bên kia hay không.

The study revealed that while activity was sometimes higher in certain critical regions, both sides of the brain were essentially equal in their activity on average.

Nghiên cứu cho thấy mặc dù đôi khi hoạt động cao hơn ở một số vùng quan trọng nhất định, nhưng về trung bình, cả hai bên não về cơ bản đều hoạt động ngang nhau.

“It’s absolutely true that some brain functions occur in one or the other side of the brain. Language tends to be on the left, attention more on the right. But people don’t tend to have a stronger left- or right-sided brain network. It seems to be determined more connection by connection,” explained the study’s lead author Dr. Jeff Anderson.

Tiến sĩ Jeff Anderson, tác giả chính của nghiên cứu, giải thích: “Hoàn toàn đúng là một số chức năng não xảy ra ở bên này hoặc bên kia của não. Ngôn ngữ có xu hướng thiên về bên trái, sự chú ý thiên về bên phải. Nhưng mọi người không có xu hướng có mạng lưới não bên trái hoặc bên phải mạnh hơn. Dường như điều này được quyết định nhiều hơn bởi từng kết nối riêng lẻ.”

So while people are often described as being either right-brained or left-brained, the truth is that they are actually both. While the idea of left-brain vs. right-brain thinkers has been debunked, its popularity persists.

Vì vậy, mặc dù mọi người thường được mô tả là thiên não phải hoặc thiên não trái, sự thật là họ sử dụng cả hai. Dù ý tưởng về tư duy thiên não trái và thiên não phải đã bị bác bỏ, nhưng nó vẫn còn phổ biến.

Persisting Myths of the Left Brain vs. Right Brain

Những quan niệm sai lầm dai dẳng về não trái và não phải

Researchers have demonstrated that left-brain/right-brain theory is a myth,9 yet its popularity persists. Why? Unfortunately, many people are likely unaware that the theory is outdated. In fact, the idea seems to have taken on a mind of its own within popular culture.

Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng lý thuyết về não trái/não phải chỉ là một quan niệm sai lầm, nhưng nó vẫn còn phổ biến. Tại sao vậy? Đáng tiếc là nhiều người có thể không biết rằng lý thuyết này đã lỗi thời. Thực tế, ý tưởng này dường như đã tự phát triển trong văn hóa đại chúng.

From magazine articles to books to online quizzes, you are bound to see information suggesting that you can unleash the power of your mind if you just discover which side of your brain is stronger or more dominant.

Từ các bài báo tạp chí đến sách vở và các bài kiểm tra trực tuyến, bạn chắc chắn sẽ thấy thông tin gợi ý rằng bạn có thể khai phóng sức mạnh tâm trí nếu chỉ cần khám phá bên não nào của mình mạnh hơn hoặc chiếm ưu thế hơn.

Today, students might continue to learn about the theory as a point of historical interest—to understand how our ideas about how the brain works have evolved and changed over time as researchers have learned more about how the brain operates. 

Ngày nay, học sinh, sinh viên có thể tiếp tục học về lý thuyết này như một điểm quan tâm lịch sử – để hiểu cách quan niệm của chúng ta về hoạt động của não bộ đã phát triển và thay đổi theo thời gian khi các nhà nghiên cứu tìm hiểu thêm về cách não hoạt động.

While over-generalized and overstated by popular psychology and self-help texts, understanding your strengths and weaknesses in certain areas can help you develop better ways to learn and study. For example, students who have a difficult time following verbal instructions (often cited as a right-brain characteristic) might benefit from writing down directions and developing better organizational skills.

Mặc dù bị tâm lý học đại chúng và các sách tự lực khái quát hóa và phóng đại quá mức, việc hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của bạn trong một số lĩnh vực nhất định có thể giúp bạn phát triển những cách học tập và nghiên cứu tốt hơn. Ví dụ, những học sinh gặp khó khăn trong việc làm theo hướng dẫn bằng lời nói (thường được coi là đặc điểm của não phải) có thể được hưởng lợi từ việc ghi chép lại hướng dẫn và phát triển kỹ năng tổ chức tốt hơn.

Clinical psychologist Rachel Goldman, PhD, FTOS recommends that we take time to think about our unique strengths and traits and think about what areas we may want to work on or improve. “We can all benefit from improving our brain health, but first we have to identify what may be working for us, or not, and what areas we may want to exercise in order to make them stronger,” she explains. “The great news is that we can improve our brain health, build on our strengths, and create new ways of thinking and doing—it just takes identifying it and then practicing it!”

Nhà tâm lý học lâm sàng Rachel Goldman, Tiến sĩ, Thành viên Hiệp hội Khoa học Béo phì (FTOS) khuyến nghị chúng ta nên dành thời gian suy nghĩ về điểm mạnh và đặc điểm độc đáo của mình, đồng thời xem xét những lĩnh vực mà chúng ta có thể muốn cải thiện. Bà giải thích: “Tất cả chúng ta đều có thể được hưởng lợi từ việc cải thiện sức khỏe não bộ, nhưng trước tiên chúng ta phải xác định điều gì có thể đang có hiệu quả hoặc không có hiệu quả với chúng ta, và những lĩnh vực nào chúng ta có thể muốn rèn luyện để làm cho chúng mạnh mẽ hơn. Tin tốt là chúng ta có thể cải thiện sức khỏe não bộ, phát huy điểm mạnh và tạo ra những cách suy nghĩ và hành động mới – chỉ cần xác định và sau đó thực hành!”

“We can all benefit from improving our brain health, but first we have to identify what may be working for us, or not, and what areas we may want to exercise in order to make them stronger.”

— Rachel Goldman, PhD, FTOS

“Tất cả chúng ta đều có thể được hưởng lợi từ việc cải thiện sức khỏe não bộ, nhưng trước tiên chúng ta phải xác định điều gì có thể đang có hiệu quả hoặc không có hiệu quả với chúng ta, và những lĩnh vực nào chúng ta có thể muốn rèn luyện để làm cho chúng mạnh mẽ hơn.” — Rachel Goldman, Tiến sĩ, Thành viên Hiệp hội Khoa học Béo phì (FTOS)

The important thing to remember if you take one of the many left-brain/right-brain quizzes you will likely encounter online is that they are entirely for fun, and you shouldn’t place much stock in your results.

Điều quan trọng cần nhớ nếu bạn làm một trong nhiều bài kiểm tra não trái/não phải mà bạn có thể gặp trực tuyến là chúng hoàn toàn chỉ để giải trí, và bạn không nên quá coi trọng kết quả của mình.

Improving Brain Health Whether You Feel Left-Brained or Right-Brained

Cải thiện sức khỏe não bộ dù bạn cảm thấy mình thiên về não trái hay não phải

Whether you feel like you tend to be more of a creative type or an analytical type, there are things that you can do to keep your mind sharp and your brain healthy. 

  • Get regular exercise: Research has found that exercise has a protective effect on cognition and brain health as people age.10
  • Keep your mind active: Studies found that people who are mentally active and work in mentally challenging fields, such as academics, tend to have better brain health.11 
  • Socialize: Social support is important for psychological well-being, but it is also essential for the health of your brain, particularly as you age.12 
  • Eat a healthy diet: The foods you eat can also impact your brain’s health and function. Focus on eating a balanced diet focused primarily on fruits, vegetables, lean proteins, healthy fats, and complex carbs.
  • Get enough rest: Sleep is essential to brain health and mental function, so focus on getting enough rest each night. Practice healthy sleep habits and stick to a regular sleep-wake schedule.

Dù bạn cảm thấy mình thiên về sáng tạo hay phân tích, có những điều bạn có thể làm để giữ cho đầu óc minh mẫn và não bộ khỏe mạnh.

  • Tập thể dục đều đặn: Nghiên cứu cho thấy tập thể dục có tác dụng bảo vệ nhận thức và sức khỏe não bộ khi con người già đi.
  • Giữ cho tâm trí hoạt động: Các nghiên cứu phát hiện rằng những người có hoạt động trí óc và làm việc trong các lĩnh vực đòi hỏi tư duy, như học thuật, thường có sức khỏe não bộ tốt hơn.
  • Giao tiếp xã hội: Sự hỗ trợ xã hội quan trọng cho sức khỏe tâm lý, nhưng nó cũng cần thiết cho sức khỏe não bộ của bạn, đặc biệt khi bạn già đi.
  • Ăn uống lành mạnh: Thực phẩm bạn ăn cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chức năng của não. Tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng, chủ yếu gồm trái cây, rau củ, protein nạc, chất béo lành mạnh và carbohydrate phức hợp.
  • Nghỉ ngơi đủ: Giấc ngủ rất quan trọng đối với sức khỏe não bộ và chức năng tâm thần, vì vậy hãy tập trung vào việc nghỉ ngơi đủ mỗi đêm. Thực hành thói quen ngủ lành mạnh và duy trì lịch trình ngủ-thức đều đặn.

No matter what type of thinking you are doing, both sides of your brain are involved. The right-brain, left-brain theory might be inaccurate, but that doesn’t mean that understanding your strengths is not helpful. You can also take steps to protect the health of your brain by getting regular exercise, sleeping well, staying social, and putting your mind to use.

Dù bạn đang sử dụng loại tư duy nào, cả hai bên não đều tham gia. Lý thuyết về não phải, não trái có thể không chính xác, nhưng điều đó không có nghĩa là việc hiểu rõ điểm mạnh của bạn là vô ích. Bạn cũng có thể thực hiện các bước để bảo vệ sức khỏe não bộ bằng cách tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, duy trì giao tiếp xã hội và vận dụng trí óc của mình.

Source: https://www.verywellmind.com/left-brain-vs-right-brain-2795005

Trả lời