Is It True That Psychopaths Lack Empathy?

Người dịch: Hồng Hạnh – Hiệu đính: Thùy Linh

Key points

Các ý chính

• People high in psychopathy are assumed to lack empathy, especially when seen in forensic settings.
• Những người có mức độ thái nhân cách cao thường được cho là thiếu khả năng thấu cảm, đặc biệt khi được nhìn nhận trong môi trường pháp lý.
• A new study examines the empirical evidence linking a wide range of empathy measures to psychopathy ratings.
• Một nghiên cứu mới kiểm định bằng chứng thực nghiệm về việc liên kết một loạt các công cụ đo lường khả năng thấu cảm để đánh giá mức độ rối loạn.
• It can be helpful to understand the limitations of our current knowledge about empathy in psychopaths.
• Nó có thể có tác dụng trong việc nắm bắt những mặt hạn chế của kiến thức hiện nay về khả năng thấu cảm ở những người thái nhân cách. 

When you think of a person who fits the definition of psychopath, you undoubtedly imagine someone who, in addition to lacking remorse, is incapable of ordinary human empathy. This assumption is so baked into the psychology literature, not to mention the popular imagination, that it’s rarely questioned. Yet, what does the evidence say?

Khi bạn nghĩ về một người như đóng khung trong mô tả của một người thái nhân cách, chắc hẳn bạn hình dung một ai đó, không những thiếu cảm giác hối lỗi, mà còn không có sự thấu cảm của một người bình thường. Điều giả định này được tồn tại như thể hiển nhiên trong tâm lý học, không kể đến tưởng tượng của số đông, tới mức không ai thắc mắc về nó. Tuy nhiên, các bằng chứng lại nói gì về điều này?

Perhaps you’ve observed someone in your own life, in the media, or in fictional accounts who is characterized as a psychopath. This person is either involved in the legal system or has a documented (or fictitious) history of behaving in ways that cause harm to others without any concern for the consequences. It seems as though nothing else other than low empathy could make such behavior possible. However, a new study could add some nuances to these simple explanations.

Có thể bạn đã quan sát ai đó trong cuộc sống, trên các phương tiện, hoặc trong câu chuyện hư cấu có nhân vật là một người thái nhân cách. Người này có thể tham gia vào hệ thống pháp luật hoặc có tiền sử được ghi chép (hay hư cấu) về cách hành xử mang hướng gây hại cho những người khác mà không quan tâm đến hậu quả. Có vẻ như ngoài sự thấu cảm thấp thì không có thứ gì khác gây nên hành vi đó. Mặc dù vậy, một nghiên cứu mới có thể bổ sung thêm một số khác biệt nhỏ cho những lời giải thích đơn giản này. 

Challenges to Low Empathy in Psychopaths

Những thách thức của những người thái nhân cách với khả năng thấu cảm thấp 

According to University of Toronto Mississauga’s Rasumus Larsen and colleagues (2025), maybe psychopaths have empathy after all. Studies have shown that people in the justice system with high scores on the Psychopathy Check List-Revised (PCL-R) may be amenable to rehabilitation and, what’s more, are not necessarily high in dangerousness. They may even, claim Larsen et al., perform in ways comparable to nonpsychopaths in moral reasoning tasks.

Theo Rasumus Larsen và cộng sự (2025) của Đại học Toronto Mississauga, sự thật là những người thái nhân cách có thể có khả năng thấu cảm Các nghiên cứu cho thấy rằng những người trong hệ thống tư pháp có điểm cao trong Danh sách kiểm tra thái nhân cách – Đã sửa đổi (PCL-R) có khả năng được phục hồi chức năng và hơn nữa, không nhất thiết phải có mức độ nguy hiểm cao. Larsen và cộng sự khẳng định rằng họ thậm chí có thể thực hiện các nhiệm vụ suy luận đúng sai theo cách tương tự như những người không mắc chứng thái nhân cách.

Given some of the questions in the literature, along with the time and expense required for conducting the PCL-R (which requires an interview), there is debate among forensic experts about whether this tried-and-true instrument is worth it. Furthermore, as Larsen et al. point out, the PCL-R can be misused if it is weighted too heavily in judicial decisions. There needs to be, the authors note, “unique evidence-based utility for decision-makers with negligible risk of bias.” The purpose of the UT-Mississauga study was to determine whether that evidence exists.

Với những câu hỏi về mặt lý thuyết, song song về mặt thời gian và chi phí để thực hiện thang đo PCL – R (yêu cầu phỏng vấn), một cuộc tranh cãi đã nổ ra giữa những chuyên gia pháp ý liên quan đến công cụ đã được kiểm nghiệm và đáng tin cậy này có đáng giá hay không. Ngoài ra, như Larsen và cộng sự đã chỉ ra rằng thang đo PCL-R có thể bị lạm dụng nếu nó nghiêng nặng về phía phán quyết của tòa án. Các tác giả lưu ý rằng cần phải có “tiện ích dựa trên bằng chứng duy nhất dành cho những người đưa ra quyết định với ít nguy cơ thiên vị.” Mục đích của nghiên cứu UT-Mississauga là xác định xem bằng chứng đó có tồn tại hay không.

What Do the Data Say?

Dữ liệu cho chúng ta biết điều gì? 

From an initial sample of 464 articles in which the PCL-R was used along with measures of empathy, Larsen and collaborators pulled together a set of 66, representing 5,711 participants and 1,672 possible effects. Here is a sample of some of the measures that made it to the final cut:

Từ mẫu ban đầu gồm 464 bài báo trong đó thang đo PCL-R được sử dụng cùng với các thang đo về sự thấu cảm, Larsen và cộng sự đã chọn ra 66 bài báo, với tổng cộng 5.711 người tham gia và 1.672 kết quả đo lường. Dưới đây là một số thang đo tiêu biểu lọt vào danh sách cuối cùng:

• Basic empathy (self-report): I find it hard to know when my friends are frightened.
• Sự thấu cảm cơ bản (tự báo cáo): Tôi thấy khó để biết khi nào bạn bè mình sợ hãi.
• Index of empathy for children and adolescents (self-rated): Seeing a girl who is crying makes me feel like crying.
• Chỉ số thấu cảm dành cho trẻ em và thanh thiếu niên (tự đánh giá): Khi thấy một bé gái đang khóc, tôi cảm thấy như mình cũng muốn khóc.
• Empathy quotient (self-rated): I get upset if I see people crying on the news programs.
• Khả năng thấu cảm (tự đánh giá): Tôi khó chịu nếu thấy mọi người khóc ở các chương trình thời sự.
• Theory of mind test: (interview-rated): Explain to the interviewer why someone in a scenario-based situation acts in a certain way.
• Bài kiểm tra lý thuyết về tâm trí (đánh giá qua phỏng vấn): Giải thích cho người phỏng vấn lý do tại sao ai đó trong một tình huống giả định lại hành động theo một cách nhất định.
• Interpersonal reactivity index (self-report): I really get involved with the feelings of characters in a novel.
• Chỉ số phản ứng liên cá nhân (tự báo cáo): Tôi thật sự nhập tâm vào cảm xúc của các nhân vật trong một cuốn tiểu thuyết.
• Empathy for pain test (self-report): Rate unpleasantness of an aversive scenario in which a person, for example, is subjected to painfully loud noises.
• Bài kiểm tra thấu cảm với nỗi đau (tự báo cáo): Đánh giá mức độ khó chịu của một kịch bản tiêu cực, ví dụ như một người buộc phải nghe những âm thanh cực kỳ lớn gây đau đớn.
• Multifaceted empathy test (self-report): Identify emotions shown in pictures of people in various situations.
• Bài kiểm tra thấu cảm đa chiều (tự báo cáo): Nhận diện cảm xúc thể hiện trong ảnh chụp người ở nhiều tình huống khác nhau.
• Reading the mind in the eyes test: Identify emotions as shown in photos of people’s eyes.
• Bài kiểm tra đọc tâm qua đôi mắt: Nhận diện cảm xúc thể hiện qua ảnh chụp đôi mắt của con người.
• Cognitive and affective empathy questionnaire (self-report): I can pick up quickly if someone says one thing but means another.
• Bảng hỏi về thấu cảm nhận thức và cảm xúc (tự báo cáo): Tôi có thể nhanh chóng nhận ra nếu ai đó nói một điều nhưng lại có ý khác.
• Emotional intelligence test (task-based tool): Recognize and interpret how people are feeling.
• Bài kiểm tra trí tuệ cảm xúc (công cụ dựa trên nhiệm vụ): Nhận biết và diễn giải cảm xúc của người khác.
• Metacognition assessment scale (interview): Interviewer engages in conversation, probing ability to think about the mental state of others.
• Thang đánh giá siêu nhận thức (phỏng vấn): Người phỏng vấn trò chuyện và khai thác khả năng suy nghĩ về trạng thái tâm lý của người khác.
• Emotion recognition: Six tests involving recognition of emotions from facial expressions, vocal affect, and narration of an emotional situation involving a protagonist (e.g., a sad situation).
• Nhận diện cảm xúc: Sáu bài kiểm tra liên quan đến nhận diện cảm xúc từ nét mặt, ngữ điệu giọng nói, và phần tường thuật một tình huống cảm xúc của nhân vật chính (ví dụ: một tình huống buồn).

As you can see, these comprehensive measures explore virtually all possible angles not only of empathy but also of the ability to identify how others are feeling. Most are self-report, but enough are interviewer- or task-based to allow assessments to occur with minimal distortion by the participants. Perhaps you tried answering the self-report questions yourself—how did you score? How do you think a psychopath would score?

Như bạn đã thấy, những công cụ đo lường toàn diện này khám phá gần như mọi ngóc ngách tiềm năng không chỉ về sự thấu cảm mà còn về khả năng nhận diện cảm xúc của những người khác. Phần lớn là tự báo cáo, nhưng cũng có một số ít dựa trên người phỏng vấn hoặc nhiệm vụ để cho phép đánh giá diễn ra với sự bóp méo tối thiểu từ phía người tham gia. Có lẽ bạn đã thử trả lời các câu hỏi tự báo cáo – bạn đạt được bao nhiêu điểm? Bạn nghĩ một người thái nhân cách sẽ đạt bao nhiêu điểm?

As it turned out, there is nothing special about psychopaths when it comes to understanding or feeling empathy with others. The findings overwhelmingly (89 percent) showed the “null” finding of no relationship between PCL-R scores and empathy or emotion recognition. As the authors concluded, “Our findings are largely inconsistent with the widely held belief among researchers and clinicians that PCL psychopathic persons lack empathy.”

Kết quả đưa ra rằng không có gì đặc biệt ở những người thái nhân cách khi nói đến khả năng thấu hiểu hay cảm nhận sự thấu cảm với người khác. Kết quả nghiên cứu cho thấy phần lớn (89%) là “kết quả rỗng”, tức không tìm thấy mối liên hệ nào giữa điểm số PCL-R và sự thấu cảm hay khả năng nhận diện cảm xúc. Như các tác giả kết luận: “Phát hiện của chúng tôi phần lớn không phù hợp với quan niệm phổ biến lâu nay trong giới nghiên cứu và lâm sàng rằng những người có đặc điểm thái nhân cách theo PCL là những người thiếu khả năng thấu cảm.

So, Do Psychopaths Have Empathy After All?

Như vậy, liệu những người thái nhân cách có khả năng thấu cảm hay không? 

These surprising findings stand in stark contrast to the way that people imagine that people high in psychopathy go about their daily lives. They also contrast with how experts approach people who seem to meet the criteria for psychopathy on the PCL-R, whose validity this study questions.

Các phát hiện đáng ngạc nhiên này hoàn toàn trái ngược với cách mọi người hình dung về cuộc sống thường ngày của những người có mức độ thái nhân cách cao. Chúng cũng đi ngược với cách các chuyên gia tiếp cận những người dường như đáp ứng các tiêu chí về thái nhân cách trên PCL-R, nghiên cứu này đã đặt ra nghi vấn về tính giá trị của thang đo đó.

Maybe, just maybe, people with psychopathic qualities could either feel, or be helped to feel, a sense of connection to others. Might there be more to their personality than we realize?

Có lẽ, chỉ có lẽ thôi, những người có đặc điểm thái nhân cách vẫn có khả năng cảm nhận – hoặc được hỗ trợ để cảm nhận – sự gắn kết với người khác. Liệu tính cách của họ còn ẩn chứa nhiều điều hơn chúng ta tưởng?

To sum up, it’s good to be wary when you’re dealing with a psychopath. But by attending to some of the qualities studied by Larsen et al., your approach to such an individual can be more informed.

Tóm lại, việc thận trọng khi tiếp xúc với một người mắc chứng thái nhân cách là cần thiết. Tuy nhiên, bằng cách chú ý đến một số đặc điểm mà Larsen và cộng sự đã nghiên cứu, bạn có thể tiếp cận họ với một góc nhìn hiểu biết và đầy đủ hơn.

Nguồn: https://www.psychologytoday.com/us/blog/fulfillment-at-any-age/202508/is-it-true-that-psychopaths-lack-empathy