Music has the power to reshape the ‘mood’ of our old memories
Người dịch: Minh Hà – Hiệu đính: Thùy Linh
Tác giả: Eric Ralls
Scientists have long argued that familiar, beloved music — which is considered predictable and safe — can help enhance our focus and learning. According to two new studies led by Yiren Ren, a PhD student at Georgia Institute of Technology’s School of Psychology, different types of music can do more than just aid concentration; they can also influence our emotions and even reshape old memories.
Từ lâu, các nhà khoa học đã nhận định rằng những giai điệu quen thuộc và yêu thích khá dễ đoán và mang lại cảm giác an toàn, do đó có tác dụng tăng khả năng tập trung và hiệu suất học tập. Mới đây, theo hai nghiên cứu của nhóm Yiren Ren, nghiên cứu sinh tại Trường Tâm lý học thuộc Học viện Công nghệ Georgia, các dòng nhạc không chỉ giúp tăng độ tập trung mà còn tác động đến cảm xúc, thậm chí có thể định hình lại ký ức xưa cũ của chúng ta.
“These studies are connected because they both explore innovative applications of music in memory modulation, offering insights for both everyday and clinical use,” Ren explained.
Ren cho biết: “Hai nghiên cứu có mối tương quan vì đều tìm hiểu các cách ứng dụng âm nhạc một cách sáng tạo nhằm điều chỉnh ký ức, mở ra góc nhìn mới cả trong đời sống thường nhật và trong trị liệu lâm sàng”.
Impact of music on human emotions
Tác động của âm nhạc lên cảm xúc
Music acts as a profound conduit to our emotions, forging connections that go far beyond mere background noise. When a song resonates, it engages deep-seated feelings, reflecting our brains’ innate response to music.
Âm nhạc là cầu nối sâu sắc với cảm xúc, vượt xa vai trò đơn thuần của âm thanh nền. Khi một bản nhạc chạm đến ta, nó đánh thức những cảm nhận sâu thẳm trong tâm hồn và thể hiện phản ứng tự nhiên của não bộ trước giai điệu đó.
As neuroscientist Dr. Daniel Levitin highlights, “Music is a universal language that engages our emotional brain.” A catchy beat can elevate our mood, while a soulful melody may bring forth tears, exemplifying music’s remarkable capacity to amplify joy, relieve stress, or evoke nostalgia.
Daniel Levitin, tiến sĩ về khoa học thần kinh nhận định: “Âm nhạc là một ngôn ngữ toàn cầu có khả năng chạm đến phần não bộ kiểm soát cảm xúc”. Một nhịp điệu bắt tai có thể giúp tinh thần ta thêm phấn chấn, còn một âm hưởng trầm buồn lại có thể khiến ta rơi nước mắt. Đó là minh chứng cho thấy khả năng kỳ diệu của âm nhạc khi có thể nhân đôi niềm vui, xoa dịu căng thẳng hay khơi dậy cảm giác hoài niệm.
Consider how a specific song can transport you to a memorable moment; this phenomenon illustrates how our brains retrieve emotions and memories, much like selecting a cherished book from a shelf.
Hãy tưởng tượng một bài hát có thể lập tức đưa bạn trở lại một khoảnh khắc đáng nhớ trong quá khứ. Đó là cách não bộ tìm lại cảm xúc và ký ức, cũng giống như việc ta chọn lấy cuốn sách yêu thích trên kệ sách vậy.
Moreover, music can actively shape our emotional states. For instance, high-energy tracks can significantly boost motivation before a workout, while soothing melodies can help calm the mind after a demanding day. This dynamic interplay between music and our internal and external environments establishes a powerful feedback loop, capable of uplifting or comforting us.
Không chỉ vậy, âm nhạc còn chủ động định hình trạng thái cảm xúc. Ví dụ, những bản nhạc sôi động có thể tiếp thêm động lực cho buổi tập, còn những giai điệu nhẹ nhàng lại giúp xoa dịu tinh thần sau một ngày căng thẳng. Mối tương tác linh hoạt giữa âm nhạc, trạng thái nội tâm và môi trường bên ngoài tạo nên một vòng phản hồi mạnh mẽ, có thể nâng cao hoặc xoa dịu tinh thần.
Music, emotions, and memories
Âm nhạc, cảm xúc và ký ức
Though similar in methodology, the studies approach the impact of music from different angles, according to Ren’s faculty advisor and co-author, Thackery Brown.
Theo Thackery Brown, đồng tác giả kiêm giảng viên cố vấn của Ren, hai nghiên cứu này có phương pháp tương đồng nhưng tiếp cận tác động của âm nhạc theo những góc nhìn khác nhau.
“One paper looks at how music changes the quality of your memory when you’re first forming it — it’s about learning,” said Brown, a cognitive neuroscientist who runs the Memory, Affect, and Planning (MAP) Lab at Georgia Tech. “But the other study focuses on memories we already have and asks if we can change the emotions attached to them using music.”
Brown là một nhà nghiên cứu về khoa học thần kinh nhận thức, hiện đang điều hành Phòng thí nghiệm Ký ức, Cảm xúc và Lập kế hoạch tại Học viện Công nghệ Georgia. Anh giải thích: “Một nghiên cứu tìm hiểu xem âm nhạc có ảnh hưởng thế nào đối với chất lượng ký ức ngay từ lúc hình thành, tức quá trình học tập. Nghiên cứu còn lại tập trung vào những ký ức sẵn có và đặt ra câu hỏi: Liệu âm nhạc có thể thay đổi cảm xúc gắn liền với các ký ức đó không?”
When we watch a film accompanied by an evocative score, the music guides our emotions, steering us where the composer intends. In their study published in the journal Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience (CABN), Ren, Brown, and their collaborators from the University of Colorado, including former Georgia Tech Assistant Professor Grace Leslie, explored how this “mood music” can also influence our recollections of the past.
Tương tự khi xem phim, nhạc nền gợi cảm xúc và dẫn dắt người xem theo dụng ý của nhà soạn nhạc. Trong nghiên cứu được đăng trên Tạp chí “Khoa học Thần kinh Nhận thức, Cảm xúc và Hành vi”, nhóm của Ren, Brown cùng với các cộng sự từ Đại học Colorado, trong đó có cựu giáo sư trợ lý Grace Leslie, đã khám phá tác động của những “bản nhạc cảm xúc” này lên ký ức.
Music’s influence on memories
Tác động của âm nhạc đối với ký ức
The study involved 44 Georgia Tech students who listened to film soundtracks while recalling a difficult memory. Ren noted that this was not a clinical trial; the participants were not selected based on mood disorders.
Trong nghiên cứu đầu tiên, 44 sinh viên Học viện Công nghệ Georgia được yêu cầu nghe nhạc phim khi hồi tưởng về một ký ức khó chịu. Ren lưu ý đây không phải là thử nghiệm lâm sàng, vì người tham gia không được chọn lọc dựa trên rối loạn khí sắc.
“We wanted to start off with a random group of people and see if music has the power to modulate the emotional level of their memories,” she said.
Ren cho biết: “Chúng tôi muốn bắt đầu từ một nhóm ngẫu nhiên để xem liệu âm nhạc có thể điều chỉnh cường độ cảm xúc gắn với ký ức hay không”.
The findings were clear: music does have that power. As participants listened to movie soundtracks, they began to incorporate new emotions into their memories, aligning the emotional tone of their recollections with the mood of the music. Remarkably, this effect persisted. When the participants recalled these memories a day later — this time without any music — the emotional tone remained altered, reflecting the music’s influence from the previous day.
Kết quả rất rõ ràng: âm nhạc có thể làm được điều đó. Khi nghe nhạc, các tình nguyện viên bắt đầu lồng ghép cảm xúc mới vào ký ức, đồng thời điều chỉnh sắc thái cảm xúc của hồi ức để phù hợp với tâm trạng do âm nhạc tạo nên. Ấn tượng hơn, hiệu ứng còn này kéo dài. Khi họ nhớ lại ký ức đó vào ngày hôm sau, dù lần này không nghe nhạc, họ vẫn trải nghiệm cảm xúc đã thay đổi do tác động từ ngày hôm trước.
Changes in brain activity
Thay đổi trong hoạt động của não bộ
Using functional magnetic resonance imaging (fMRI), the researchers observed these changes in brain activity, noting increased connectivity between the amygdala, which processes emotions, and other brain regions associated with memory and information integration.
Qua chụp cộng hưởng từ chức năng, nhóm nghiên cứu ghi nhận thay đổi trong hoạt động của não bộ. Cụ thể, hạch hạnh nhân – vùng não xử lý cảm xúc – tăng kết nối với các vùng liên quan đến ký ức và tích hợp thông tin.
“This sheds light on the malleability of memory in response to music, and the powerful role music can play in altering our existing memories,” Ren said.
Ren nhận định: “Phát hiện này cho thấy ký ức có thể biến đổi dưới tác động của âm nhạc, và âm nhạc có khả năng định hình lại những ký ức vốn đã hình thành”.
Reshaping the emotional tone of memories
Định hình lại sắc thái cảm xúc của ký ức
Ren, who is a multi-instrumentalist with a background in film production, sound design, and psychology, originally planned to become a professional musician. Ren’s passion for music and neuroscience has now converged in her research, with a focus on how music therapy could be tailored to help individuals with mood disorders such as PTSD or depression, particularly in cases where negative memories are exaggerated.
Ren là một nghệ sĩ đa nhạc cụ, có nền tảng về sản xuất phim, thiết kế âm thanh và tâm lý học. Cô từng dự định trở thành một nhạc sĩ chuyên nghiệp. Giờ đây, đam mê âm nhạc và khoa học thần kinh hòa quyện trong các nghiên cứu của cô, với trọng tâm là phát triển liệu pháp âm nhạc dành cho những người mắc rối loạn khí sắc như PTSD hoặc trầm cảm, đặc biệt khi họ có khuynh hướng phóng đại ký ức tiêu cực.
Brown noted that while we can’t go back in time to insert uplifting music into our worst experiences, we can retrieve old memories while listening to affective music. “And perhaps we can help people shift their feelings and reshape the emotional tone attached to certain memories.”
Brown chia sẻ rằng dù chúng ta không thể quay ngược thời gian để chèn thêm những bản nhạc tươi sáng vào ký ức đau khổ, nhưng chúng ta có thể hồi tưởng những ký ức ấy trong khi nghe những giai điệu gợi cảm xúc. “Và biết đâu, chúng tôi có thể giúp mọi người thay đổi cảm nhận và định hình lại sắc thái cảm xúc gắn với những ký ức đó”.
Music and information retention
Âm nhạc và khả năng ghi nhớ
The second study, published in the journal PLOS ONE, asked whether music can enhance our ability to work or study — and if so, what types of music are most beneficial.
Nghiên cứu thứ hai đăng trên tạp chí PLOS ONE đặt câu hỏi: Liệu âm nhạc có thể nâng cao khả năng học tập và làm việc? Nếu có, dòng nhạc nào có hiệu quả nhất?
The answer, it seems, is tied to personal taste. But even then, there are boundaries.
Dường như hiệu quả phụ thuộc vào sở thích cá nhân, nhưng vẫn có giới hạn nhất định.
In this study, Ren combined her musical talents with her research interests to explore whether music could aid in the learning and retention of new information. “We wanted to probe music’s potential as a mnemonic device that helps us remember information more easily,” she explained.
Trong nghiên cứu này, Ren kết hợp tài năng âm nhạc với đam mê nghiên cứu để tìm hiểu xem âm nhạc có gia tăng hiệu suất học tập và ghi nhớ thông tin mới không. Cô giải thích: “Chúng tôi muốn tìm hiểu tiềm năng của âm nhạc như một công cụ hỗ trợ trí nhớ, giúp ghi nhớ dễ dàng hơn”.
Music boosts learning
Âm nhạc giúp học tốt hơn
The study involved 48 participants who were asked to learn sequences of abstract shapes while listening to different types of music. Ren played a piece of music that followed a traditional, familiar pattern of tone, rhythm, and melody. Then, she played the same notes out of order, creating an atonal structure.
Trong nghiên cứu, 48 người tham gia được yêu cầu ghi nhớ một số chuỗi hình trừu tượng khi nghe hai loại nhạc. Ren cho mở một bản nhạc có cấu trúc truyền thống, quen thuộc về tông điệu, tiết tấu và giai điệu, còn bản kia cùng tập hợp nốt nhưng sắp xếp ngẫu hứng, không có tông điệu chính.
When participants listened to familiar, predictable music, they learned and remembered the sequences more quickly, as their brains created a structured framework for the new information. Conversely, irregular or unfamiliar music made learning more difficult.
Kết quả, âm nhạc với cấu trúc quen thuộc, dễ đoán giúp người tham gia học và ghi nhớ chuỗi hình nhanh hơn, vì não bộ có thể sử dụng giai điệu làm khung sườn để tổ chức thông tin mới. Ngược lại, âm nhạc không quen thuộc và thiếu cấu trúc gây khó khăn cho việc học.
“Depending on its familiarity and structure, music can help or hinder our memory,” Ren said. She is keen to delve deeper into the neural mechanisms through which music influences human behavior.
Ren nhận xét: “Tùy thuộc vào mức độ quen thuộc và cấu trúc, âm nhạc có thể hỗ trợ hoặc cản trở khả năng ghi nhớ”. Cô kỳ vọng sẽ nghiên cứu sâu hơn về cơ chế thần kinh của quá trình âm nhạc ảnh hưởng đến hành vi con người.
Music-based interventions for mental health
Phương pháp can thiệp bằng âm nhạc trong điều trị tâm lý
As Ren nears the completion of her PhD, she is seeking postdoctoral research opportunities to continue her work at Georgia Tech. Her future goals include developing music-based therapies for conditions like depression or PTSD and exploring rehabilitation strategies for aging populations and individuals with dementia.
Hiện Ren đang chuẩn bị hoàn tất chương trình Tiến sĩ và tìm kiếm cơ hội nghiên cứu sau Tiến sĩ tại Học viện Công nghệ Georgia. Mục tiêu của cô là phát triển liệu pháp âm nhạc cho các tình trạng như trầm cảm hoặc PTSD, đồng thời xây dựng chiến lược phục hồi chức năng cho người cao tuổi và người sa sút trí tuệ.
“These early studies reveal that music can both help and hinder our memory, depending on its familiarity and structure. I’m excited to bring together my lifelong love of music with my interest in human memory,” Ren enthused. “Because I think the next phase of my research could provide valuable evidence to support the development of music-based interventions for mental health and cognitive function.”
Cô hào hứng chia sẻ: “Những nghiên cứu ban đầu này cho thấy âm nhạc vừa có thể hỗ trợ, vừa có thể cản trở quá trình ghi nhớ, tùy thuộc vào tính quen thuộc và cấu trúc của bản nhạc. Tôi rất mong chờ được tiếp tục kết hợp tình yêu bền bỉ dành cho âm nhạc với đam mê khám phá ký ức. Giai đoạn nghiên cứu tiếp theo có thể cung cấp những bằng chứng quý giá để phát triển các phương pháp can thiệp bằng âm nhạc nhằm cải thiện sức khỏe tâm thần và chức năng nhận thức”.
Nguồn: https://www.earth.com/news/music-has-the-power-to-change-the-mood-of-our-memories/
