Series “Khám phá bản thân”:
* Phần 1: “5 cách hiểu đúng về chính mình” – Giải thích các phương pháp như nội quán, tìm kiếm phản hồi từ người khác, tự quan sát hành vi của bản thân.
* Phần 2: “Bạn có bao nhiêu ‘cái tôi’?” – Giới thiệu về khái niệm đa bản ngã và cái tôi thật sự.
* Phần 3: “Khủng hoảng căn tính – Khi bạn không biết mình là ai” – Phân tích hai loại khủng hoảng căn tính và cách vượt qua.
Phần 1: “5 cách hiểu đúng về chính mình”
Hiểu rõ bản thân là một trong những kỹ năng quan trọng nhất để phát triển cá nhân và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Tuy nhiên, việc nhận thức chính xác về bản thân không phải lúc nào cũng dễ dàng. Dưới đây là 5 phương pháp hiệu quả giúp bạn hiểu đúng về chính mình:
1. Nội quán
Nội quán là quá trình tự soi xét nội tâm, suy ngẫm về suy nghĩ, cảm xúc và động cơ của bản thân. Đây là một kỹ thuật mạnh mẽ để hiểu rõ hơn về chính mình.
Cách thực hành:
- Dành thời gian yên tĩnh mỗi ngày để suy ngẫm
- Đặt câu hỏi cho bản thân về các quyết định và hành động của mình
- Ghi chép lại những suy nghĩ và cảm xúc
Lợi ích: Giúp bạn nhận ra các mô hình tư duy và hành vi của mình Hạn chế: Có thể dẫn đến việc suy nghĩ quá nhiều hoặc tự phê phán
2. Tìm kiếm phản hồi từ người khác
Góc nhìn của người khác có thể cung cấp những thông tin quý giá về bản thân mà ta không nhận ra.
Cách thực hiện:
- Chủ động hỏi ý kiến từ bạn bè, đồng nghiệp, người thân
- Lắng nghe một cách cởi mở, không phòng thủ
- Tìm kiếm các ví dụ cụ thể để hiểu rõ hơn
Lưu ý: Đánh giá độ tin cậy của nguồn phản hồi và nhận thức rằng mọi người có thể có thiên kiến
3. Tự quan sát hành vi
Quan sát khách quan hành vi của chính mình trong các tình huống khác nhau có thể tiết lộ nhiều điều về tính cách.
Cách thực hiện:
- Chú ý đến phản ứng của bản thân trong các tình huống khác nhau
- Ghi chép lại các hành vi và cảm xúc hàng ngày
- Xem xét các mô hình hành vi lặp đi lặp lại
Công cụ hỗ trợ: Nhật ký, ứng dụng theo dõi tâm trạng, video tự quay
4. Sử dụng các bài test tâm lý
Các bài test tâm lý được thiết kế khoa học có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về tính cách và xu hướng của bạn.
Một số bài test phổ biến:
- Big Five Personality Test
Cách áp dụng kết quả:
- Đọc kỹ mô tả và xem xét mức độ phù hợp
- Tìm hiểu về điểm mạnh và điểm yếu của type tính cách của mình
- Sử dụng thông tin để phát triển bản thân, không nên coi đó là định mệnh
5. Trải nghiệm thực tế
Đặt mình vào những tình huống mới và thách thức có thể giúp bạn khám phá những khía cạnh chưa biết về bản thân.
Cách tạo trải nghiệm mới:
- Thử những hoạt động ngoài vùng an toàn
- Du lịch đến những nơi mới
- Học một kỹ năng mới
Cách phân tích:
- Ghi lại cảm xúc và phản ứng của bản thân
- Xem xét những điều bạn học được về mình qua trải nghiệm
- So sánh bản thân trước và sau trải nghiệm
Kết luận
Hiểu đúng về bản thân là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau. Bằng cách áp dụng cả 5 phương pháp trên, bạn có thể xây dựng một bức tranh toàn diện và chính xác về chính mình. Hãy nhớ rằng, mục tiêu không phải là để phán xét bản thân, mà là để hiểu rõ hơn và từ đó phát triển thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Nguồn: Larsen, R. J., & Buss, D. M. (2019). Personality psychology: Domains of knowledge about human nature (6th ed). Boston: McGraw Hill.
