Nhân vật Andy Dwyer trong bộ phim Parks and Recreation là một ví dụ điển hình về việc sử dụng hài hước để đối diện với những tình huống căng thẳng. Trong một phân cảnh, khi Andy mắc lỗi lớn trong công việc và lúng túng, anh đã nói đùa:
“I have no idea what I’m doing, but I know I’m doing it really, really well.”
(Tôi không biết mình đang làm gì, nhưng tôi biết mình đang làm nó rất, rất giỏi.)
Câu nói này không chỉ thể hiện tính cách vô tư của Andy mà còn là cách anh sử dụng sự hài hước để đối phó với căng thẳng. Thay vì để bản thân bị áp lực, Andy chọn cách đùa giỡn với sai sót của mình, làm giảm sự căng thẳng trong tình huống đó. Điều này không chỉ giúp anh bình tĩnh hơn mà còn là bước đầu tiên để lấy lại sự tự tin, chuẩn bị tinh thần để tìm ra hướng giải quyết cho vấn đề.
1. Hài Hước và Sự Kiên Cường Tâm Lý
Sự hài hước đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự kiên cường về mặt tâm lý. Khi gặp phải những tình huống khó khăn, thay vì để căng thẳng chi phối, chúng ta có thể chọn cách sử dụng sự hài hước để giúp bản thân nhìn nhận tình huống một cách nhẹ nhàng hơn. Nghiên cứu của Martin và Lefcourt (1983) đã chỉ ra rằng những người sử dụng sự hài hước, đặc biệt là tự chế nhạo, có xu hướng xử lý căng thẳng tốt hơn. Họ biết cách biến những áp lực thành điều gì đó dễ dàng đối mặt hơn, từ đó giữ vững tinh thần và lấy lại sự bình tĩnh cần thiết.
Ví dụ, khi bạn phải chuẩn bị cho một bài thuyết trình quan trọng và cảm thấy lo lắng, thay vì để nỗi lo chi phối, bạn có thể tự đùa với chính mình: “Chắc chắn mình sẽ làm được, hoặc sự quên thoại của mình sẽ là tâm nhấn đặc biệt nhất trong ngày!” Câu nói này không chỉ giúp bạn giảm bớt lo lắng mà còn mang lại cho bạn sự tự tin để bình tĩnh đối mặt với nhiệm vụ phía trước. Khi tâm trí bạn được thả lỏng, bạn dễ dàng tập trung hơn và chuẩn bị tốt hơn cho việc giải quyết vấn đề.
2. Các Loại Hài Hước Khác Nhau Trong Cuộc Sống
Hài Hước Tự Chế Nhạo
Sự tự chế nhạo là một loại hài hước vô cùng hữu hiệu để làm dịu đi những tình huống căng thẳng. Giống như cách Andy Dwyer chế nhạo chính mình khi không biết mình đang làm gì, sự hài hước này giúp bạn thừa nhận những thiếu sót mà không cần nghiêm trọng hóa vấn đề. Ví dụ [1], khi bạn vừa mắc lỗi trong công việc và cảm thấy lo lắng, bạn có thể tự nhủ: “Mình chắc chắn sẽ trở thành ví dụ hoàn hảo cho… bài học đắt giá!” Sự tự chế nhạo không chỉ giúp bạn giảm bớt áp lực mà còn tạo điều kiện để bạn thoải mái hơn khi nhìn nhận sai lầm của mình, từ đó dễ dàng tìm ra hướng khắc phục.
Hài Hước Nhẹ Nhàng Giúp Làm Dịu Không Khí
Ngoài sự tự chế nhạo, hài hước còn có thể là công cụ mạnh mẽ để làm dịu bầu không khí căng thẳng trong các tình huống xã hội. Khi cả nhóm của bạn đang phải đối mặt với một dự án khó khăn với thời hạn gấp, bạn có thể nói đùa: “Chúng ta không cần thêm tay và chân, chỉ cần vài ly cà phê nữa là đủ!” Câu nói này ngụ ý rằng mọi người chỉ cần tiếp thêm năng lượng và tiếp tục công việc thì chắc chắn sẽ xong. Sự hài hước này giúp giảm bớt căng thẳng, tạo ra sự nhẹ nhàng trong môi trường làm việc, giúp mọi người thoải mái hơn để tiếp tục tập trung vào giải quyết vấn đề.
3. Sự Hài Hước Giúp Lấy Lại Bình Tĩnh Và Tìm Ra Hướng Giải Quyết
Khi đối mặt với một vấn đề khó khăn, đôi khi tâm trí chúng ta dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, khiến mọi thứ trở nên phức tạp hơn. Lúc này, hài hước có thể là công cụ hữu ích để lấy lại sự bình tĩnh [1]. Một câu đùa nhỏ có thể giúp não bộ của bạn ngừng suy nghĩ tiêu cực, làm giảm căng thẳng và kích hoạt tư duy sáng tạo để tìm ra giải pháp.
Ví dụ, khi bạn nhận được email yêu cầu sửa lại toàn bộ công việc mà bạn đã dành hàng giờ để hoàn thành, thay vì hoảng loạn, bạn có thể tự nói: “À, mình luôn thích thử thách.Chắc lần này mình sẽ được trao huy chương cho nhân viên hoàn thành lại báo cáo trong thời gian ngắn nhất!” Câu nói hài hước này không chỉ làm dịu cảm giác áp lực, mà còn giúp bạn lấy lại tinh thần để nhìn nhận vấn đề một cách khách quan hơn. Sau khi giảm bớt sự căng thẳng, bạn có thể tập trung vào việc tìm ra cách sửa lại công việc một cách hiệu quả.
Sự hài hước trong những tình huống căng thẳng không chỉ giúp chúng ta giữ bình tĩnh mà còn mang lại cơ hội để tiếp cận vấn đề từ góc độ mới mẻ hơn. Khi bạn giảm bớt áp lực, bạn mở ra không gian tinh thần để suy nghĩ sáng tạo và linh hoạt hơn trong việc tìm ra giải pháp.
Kết Luận
Hài hước, đặc biệt là hài hước châm biếm hay tự chế nhạo, là một công cụ mạnh mẽ để giúp bạn duy trì sự bình tĩnh và lấy lại sự tự tin khi đối diện với những tình huống căng thẳng. Giống như Andy Dwyer, chúng ta có thể sử dụng sự hài hước để giảm bớt áp lực và thừa nhận những sai lầm của mình mà không quá nghiêm trọng hóa vấn đề. Thay vì để căng thẳng kiểm soát, hài hước giúp chúng ta duy trì tinh thần thoải mái, từ đó dễ dàng tìm ra hướng giải quyết cho các vấn đề trong cuộc sống.
Nguồn Tham Khảo
[1] Cann, A., & Collette, C. (2014). Sense of humor, stable affect, and psychological well-being. Europe’s Journal of Psychology, 10(3).
[2] Martin, R. A., & Lefcourt, H. M. (1983). Sense of humor as a moderator of the relation between stressors and moods. Journal of Personality and Social Psychology, 45(6), 1313-1324.
