SỰ TRỖI DẬY CỦA THUYẾT HÀNH VI

Ngày nay, khi định nghĩa tâm lý học là “nghiên cứu có hệ thống về hành vi và trải nghiệm.” có vẻ là hợp lý. Trong một giai đoạn lịch sử tiến bộ lớn lao của tâm lý học, hầu hết các nhà tâm lý học thực nghiệm sẽ phản đối cụm từ “và trải nghiệm”. Mặc dù ít dữ dội hơn, một số nhà tâm lý học ngày nay vẫn phản đối. Trong suốt giữa những năm 1900, hầu hết các nhà nghiên cứu mô tả tâm lý học là nghiên cứu về hành vi, giai đoạn. Họ nói rất ít về tâm trí, trải nghiệm hoặc những điều tương tự. (Theo một trích dẫn, những nhà tâm lý đã “mất (tâm) trí.”)

Điều gì phản đối việc nghiên cứu về trải nghiệm? Hãy nhớ lại sự thất bại trong nỗ lực của Titchener trong việc phân tích khả năng tồn tại các thành phần của trải nghiệm. Hầu hết các nhà tâm lý học kết luận rằng những câu hỏi về tâm trí là không thể giải quyết được. Thay vào đó, họ tập trung vào cách những thay đổi trong môi trường thay đổi hành vi. Họ khám phá học tập là gì và nó diễn ra như thế nào.

John B. Watson

Nhiều người coi John B.Watson là người sáng lập ra thuyết hành vi (behaviorism), một lĩnh vực tâm lý học tập trung vào các hành vi có thể quan sát được, có thể đo lường được chứ không phải các quá trình tinh thần. Watson không phải là nhà hành vi học đầu tiên, nhưng ông đã hệ thống hóa cách tiếp cận và phổ biến nó (Watson, 1919, 1925). Đây là hai trích dẫn từ Watson:

Tâm lý học theo quan điểm của các nhà hành vi học là một nhánh thực nghiệm hoàn toàn khách quan của khoa học tự nhiên. Mục tiêu lý thuyết của nó là dự đoán và kiểm soát hành vi. (1913, tr. 158)

 

Mục tiêu của nghiên cứu tâm lý học là xác định các dữ liệu và quy luật, khi có kích thích, tâm lý học có thể dự đoán phản ứng sẽ như thế nào; hoặc, mặt khác, với phản ứng, nó có thể chỉ rõ bản chất của tác nhân kích thích hiệu quả. (1919, tr. 10)

Nghiên cứu về Học tập. Studies of Learning

Lấy cảm hứng từ Watson, nhiều nhà nghiên cứu bắt đầu nghiên cứu hành vi của động vật, đặc biệt là việc học tập của động vật. Một lợi thế của việc nghiên cứu động vật là nhà nghiên cứu có thể kiểm soát chế độ ăn uống, chu trình thức / ngủ của động vật, v.v. hoàn toàn hơn so với con người. Một ưu điểm khác được cho là việc học ở động vật có thể dễ hiểu hơn. Nhiều nhà tâm lý học lạc quan mong đợi khám phá ra các quy luật đơn giản, kích thích – phản ứng của hành vi. Cũng giống như các nhà vật lý có thể nghiên cứu lực hấp dẫn bằng cách thả bất kỳ vật thể nào vào bất kỳ vị trí nào, nhiều nhà tâm lý học vào giữa những năm 1900 cho rằng họ có thể tìm hiểu tất cả về hành vi bằng cách nghiên cứu chuột trong mê cung. Một nhà tâm lý học có ảnh hưởng lớn, Clark Hull, đã viết, “Một trong những vấn đề khó khăn nhất khiến các nhà tâm lý học hiện đại phải đối mặt là việc tìm ra lời giải thích đầy đủ về các hiện tượng mê cung học- maze learning (1932, trang 25). Một tác giả khác viết, “Tôi tin rằng mọi thứ quan trọng trong tâm lý học (ngoại trừ có lẽ … những vấn đề như liên quan đến xã hội và ngôn từ) có thể được điều tra về bản chất thông qua phân tích lý thuyết và thực nghiệm liên tục của những nhà nghiên cứu xác định hành vi của chuột tại một điểm lựa chọn trong một mê cung ”(Tolman, 1938, trang 34).

Khi nghiên cứu tiến triển, các nhà tâm lý học phát hiện ra rằng hành vi của một con chuột trong mê cung phức tạp hơn những gì họ mong đợi. Cũng giống như các nhà tâm lý học của những năm 1920 từ bỏ cách tiếp cận theo thuyết cấu trúc đối với tâm trí, các nhà tâm lý học sau này từ bỏ hy vọng rằng việc nghiên cứu chuột trong mê cung sẽ nhanh chóng khám phá ra các nguyên tắc phổ biến về hành vi. Các nhà tâm lý học đang cố gắng nghiên cứu cách học tập của động vật, nhưng mục tiêu và phương pháp đã thay đổi.

Phương pháp tiếp cận theo thuyết hành vi vẫn còn tồn tại và phát triển tốt cho đến ngày nay, nhưng nó không còn thống trị tâm lý học theo chủ nghĩa thực nghiệm như trước đây nữa. Sự phát triển của khoa học máy tính cho thấy rằng có thể nói về trí nhớ, kiến thức và xử lý thông tin trong máy móc, và nếu máy móc có thể có các quy trình như vậy, có lẽ con người cũng có thể. Các nhà tâm lý học cho thấy các khả năng của nghiên cứu có ý nghĩa về các chủ đề mà các nhà hành vi học đã né tránh.

Các nhà hành vi học ban đầu đã nghiên cứu chuột trong mê cung. Khi họ phủ nhận rằng hành vi này phức tạp hơn họ tưởng, họ chuyển sang các chủ đề khác.

Kiểm tra khái niệm 

Tại sao các nhà hành vi học lại tránh các chủ đề về suy nghĩ và kiến thức?

Source: Kalat, J. W. (2017). Introduction to psychology (11ed). Boston, MA: Cengage Learning.

Leave a Reply