Anorexia Nervosa
Nữ công tước xứ Windsor từng nói: “Bạn không thể quá giàu hoặc quá gầy”. Cô ấy có thể đúng về việc quá giàu, nhưng cô ấy đã sai về việc quá gầy. Một số người có động lực gầy đến mức đe dọa sức khỏe của họ.
Chán ăn tâm thần – Anorexia nervosa là tình trạng một người nào đó sợ tăng cân và từ chối ăn một lượng như thông thường. Chán ăn có nghĩa là “chán ăn”, nhưng vấn đề không thực sự là thiếu đói. Hầu hết những người mắc chứng chán ăn đều thích hương vị của thức ăn và thậm chí thích chế biến món ăn, nhưng họ lại tỏ ra sợ ăn và sợ tăng cân. Thuật ngữ tâm thần – nervosa, có nghĩa là “vì lý do thần kinh,” phân biệt tình trạng này với rối loạn tiêu hóa.
Tại Hoa Kỳ, chứng chán ăn tâm thần xảy ra ít hơn 1% phụ nữ vào một thời điểm nào đó trong đời và khoảng 0,3% nam giới (Hudson, Hiripi, Pope, & Kessler, 2007). Nó thường xuất hiện ở tuổi thiếu niên, và hầu như không bao giờ xảy ra sau những năm 20 tuổi. Không giống như những người đói ăn khác, hầu hết những người mắc chứng chán ăn đều chạy thể dục đường dài, thi đấu thể thao hoặc cực kỳ năng động theo những cách khác. Họ thường phủ nhận hoặc giảm nhẹ vấn đề của họ. Ngay cả khi trở nên gầy đến mức nguy hiểm, họ vẫn thường tự mô tả mình là “trông béo” và “cần giảm cân”.
Chán ăn tâm thần khác với các vấn đề tâm thần khác theo một số khía cạnh. Bất kỳ ai bị trầm cảm, tâm thần phân liệt, lạm dụng rượu hoặc ma túy, hoặc rối loạn lo âu đều có ít nhất 50-50 cơ hội mắc một hoặc nhiều hơn những bệnh khác, và các gen dẫn đến một rối loạn này cũng có kéo theo các triệu chứng khác (Caspi et al., 2014; Cross-Disorder Group of the Psychiatric Genomics Consortium, 2013). Hầu hết những người mắc chứng chán ăn đều có tính cách cầu toàn, ám ảnh cưỡng chế, nhưng nếu không mắc chứng chán ăn thì cũng không có nhiều khả năng bị rối loạn lo âu hơn những người còn lại. Tỷ lệ lạm dụng rượu hoặc ma túy rất thấp khi bắt đầu chán ăn, mặc dù sau này chúng sẽ tăng lên mức bình thường về sau. Nhiều người mắc chứng chán ăn phát triển trầm cảm, và nhiều nhà trị liệu do đó đã cho rằng trầm cảm là nguyên nhân của chứng chán ăn. Tuy nhiên, rất ít người bị trầm cảm hoặc bất kỳ rối loạn tâm thần nào khác trước khi trở nên chán ăn (Bühren et al., 2014; Zerwas et al., 2013), và các phương pháp điều trị thích hợp cho bệnh trầm cảm không hiệu quả lắm đối với chứng chán ăn (Berkman, Lohr, & Bulik, 2007).
Một giả thuyết khác cho rằng giảm cân là vấn đề chính, và các vấn đề về cảm xúc đến sau, là kết quả chứ không phải là nguyên nhân. Hầu hết các trường hợp chán ăn xuất phát từ việc ăn kiêng nghiêm ngặt, đôi khi bởi các vũ công ba lê, vận động viên hoặc những người có động cơ giảm cân mạnh mẽ. Rất dễ khiến chuột sinh ra một số triệu chứng giống như chán ăn, chỉ bằng cách giảm cân cùng với việc tập thể dục: Nếu chỉ cho chuột ăn một giờ mỗi ngày và cho chúng chạy bánh xe quay. Thông thường, chuột không hoạt động trong một hoặc hai giờ sau khi ăn, và sau đó chạy theo bánh xe cho đến bữa ăn tiếp theo của chúng. Mô hình đó hoạt động tốt nếu chúng có thể ăn tiếp sau vài giờ, nhưng nếu phải đợi tới 23 giờ, chúng sẽ bị giảm cân. Sau khi giảm cân nhiều, chúng sẽ bỏ ăn ngay cả khi có thức ăn, và nếu không được cứu, chúng sẽ chết vì đói. Tại sao chúng chạy mạnh mẽ như vậy? Hầu hết các phòng thí nghiệm đều đặt nhiệt độ khoảng 21 ° C (70 ° F), để thoải mái cho người làm thí nghiệm, nhưng là hơi mát đối với chuột, đặc biệt là vài giờ sau bữa ăn cuối cùng của nó. Việc tiêu hóa thức ăn tạo ra nhiệt, nhưng trong vòng vài giờ sau khi ăn, chuột bắt đầu cảm thấy lạnh và nó chạy để tạo ra nhiệt ấm hơn. Điều này được biết đến từ công trình nghiên cứu của Curt Richter (1922) và gần đây đã xác nhận rằng nếu để chuột trong căn phòng ấm áp hơn chạy ít hơn nhiều thì chúng duy trì trọng lượng bình thường ngay cả khi chỉ cho ăn trong một giờ mỗi ngày (Cerrato, Carrera, Vazquez, Echevarria , & Gutiérrez, 2012; Gutiérrez, 2013).
Mở rộng ý tưởng này sang con người, giả thuyết là ai đó ăn kiêng để giảm cân, sau đó tập thể dục nhiều để duy trì nhiệt độ cơ thể, giảm thêm cân v.v. Cũng giống như chuột, những người mắc chứng chán ăn hoạt động tích cực nhất vào những ngày lạnh nhất (Carrera et al., 2012). Từ giả thuyết này, một phương pháp điều trị được nảy sinh: Người mắc chứng chán ăn ở trong căn phòng ấm áp hoặc mặc áo khoác để giữ nhiệt, đồng thời được yêu cầu giảm hoạt động thể chất. Thuốc (dù sao cũng không hiệu quả lắm) hết dần. Đến bữa ăn, những người chán ăn thường lo sợ rằng nếu ăn bất cứ thứ gì vào bữa ăn, họ sẽ ăn quá nhiều và béo lên. Để giảm bớt nỗi sợ hãi này và duy trì cảm giác kiểm soát được cân nặng, họ ăn với một cái cân đặt dưới đĩa, kết nối với một máy tính báo cáo tỷ lệ ăn so với mức trung bình (xem ▲ Hình 11.11). Sau đó, việc ăn uống giống như chơi điện tử, vì người đó cố gắng ăn theo nhịp độ khuyến nghị, không quá ít cũng không quá nhiều. Sáu phòng khám sử dụng phương pháp này với 571 bệnh nhân, gần như tất cả là nữ, báo cáo rằng 75% đã hồi phục hoàn toàn trong vòng 13 tháng điều trị, một tỷ lệ thành công tốt hơn nhiều so với bất kỳ hình thức điều trị nào khác (Bergh et al., 2013).
Source: Kalat, J. W. (2017). Introduction to psychology (11ed). Boston, MA: Cengage Learning.
