I. Giới thiệu
Trong thế kỷ 21, nhu cầu đổi mới giáo dục ngày càng trở nên cấp thiết. Phương pháp học truyền thống, với việc giáo viên thuyết giảng và học sinh thụ động tiếp nhận, đang dần bộc lộ những hạn chế trong việc phát triển kỹ năng tư duy bậc cao và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tế (Brame, 2013). Đối mặt với thách thức này, hai phương pháp học tập đột phá đã xuất hiện và ngày càng được áp dụng rộng rãi: Lớp học đảo ngược (Flipped Classroom) và Học dựa trên vấn đề (Problem-Based Learning). Hãy cùng khám phá cách hai phương pháp này đang cách mạng hóa trải nghiệm học tập và tại sao chúng được coi là chìa khóa cho việc học hiệu quả trong thời đại mới.
II. Lớp học đảo ngược
Định nghĩa: Lớp học đảo ngược là một mô hình giáo dục trong đó học viên tiếp cận nội dung bài học ở nhà trước khi đến lớp, thông qua các video bài giảng, tài liệu đọc hoặc bài tập tương tác. Thời gian trên lớp sau đó được dành cho việc thảo luận, làm bài tập và đào sâu kiến thức (Bergmann & Sams, 2012).
Quy trình thực hiện:
- Học viên xem video bài giảng hoặc đọc tài liệu ở nhà
- Ghi chú và chuẩn bị câu hỏi
- Tham gia các hoạt động tương tác trên lớp
- Thảo luận và làm bài tập áp dụng
Lợi ích:
- Tăng tương tác giữa giảng viên và học viên: Thời gian trên lớp được tối ưu hóa cho việc trao đổi và giải đáp thắc mắc (Abeysekera & Dawson, 2015).
- Tối ưu hóa thời gian trên lớp: Giảng viên có thể tập trung vào các hoạt động thực hành và ứng dụng kiến thức.
- Phát triển kỹ năng tự học: Học viên được khuyến khích chủ động tìm hiểu và nghiên cứu trước khi đến lớp (O’Flaherty & Phillips, 2015).
- Tăng tính chủ động của học viên: Học viên được trao quyền kiểm soát quá trình học tập của mình, từ đó nâng cao động lực học tập.
III. Học dựa trên vấn đề
Định nghĩa: Học dựa trên vấn đề là phương pháp giáo dục trong đó học viên học thông qua trải nghiệm giải quyết các vấn đề phức tạp và thực tế. Phương pháp này khuyến khích học viên áp dụng kiến thức và kỹ năng để tìm ra giải pháp cho các tình huống cụ thể (Savery, 2006).
Quy trình thực hiện:
- Xác định vấn đề
- Phân tích vấn đề và xác định nhu cầu học tập
- Tự nghiên cứu và thu thập thông tin
- Áp dụng kiến thức mới vào giải quyết vấn đề
- Đánh giá và soi chiếu, suy ngẫm về quá trình học tập
Lợi ích:
- Phát triển tư duy phản biện: Học viên được khuyến khích đặt câu hỏi, phân tích và đánh giá thông tin (Hmelo-Silver, 2004).
- Nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề: Học viên được rèn luyện khả năng xác định và giải quyết các vấn đề phức tạp.
- Tăng khả năng làm việc nhóm: Phương pháp này thường đòi hỏi làm việc nhóm, giúp phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác (Dolmans et al., 2005).
- Áp dụng kiến thức vào thực tế: Học viên thấy được sự liên quan giữa lý thuyết và thực hành, tăng động lực học tập.
IV. Sự kết hợp của 2 phương pháp tại các lớp học của Psyme
Tại các lớp học, Psyme áp dụng sự kết hợp linh hoạt giữa Lớp học đảo ngược và Học dựa trên vấn đề. Học viên được yêu cầu nghiên cứu tài liệu trước khi đến lớp, sau đó tham gia vào các hoạt động giải quyết vấn đề và thảo luận nhóm trên lớp. Điều này tạo ra một môi trường học tập tích cực, trong đó kiến thức được xây dựng thông qua sự tương tác và áp dụng thực tế.
Lợi ích khi kết hợp:
- Tăng cường hiểu biết sâu sắc về các khái niệm tâm lý học
- Phát triển kỹ năng nghiên cứu và tư duy độc lập
- Nâng cao khả năng áp dụng lý thuyết vào thực tiễn
Phản hồi từ các khóa đã tổ chức cho thấy học viên đánh giá cao phương pháp này, cảm thấy được tham gia tích cực vào quá trình học tập và có thể áp dụng kiến thức vào công việc và cuộc sống hàng ngày.
V. Hạn chế của Lớp học đảo ngược và Học dựa trên vấn đề
Mặc dù có nhiều ưu điểm, hai phương pháp này cũng có một số hạn chế cần lưu ý:
Lớp học đảo ngược:
- Đòi hỏi sự chủ động cao từ học viên, có thể gây khó khăn cho những người quen với phương pháp học truyền thống (Tucker, 2012).
- Có thể gây áp lực cho học viên chưa quen với phương pháp, đặc biệt là trong việc quản lý thời gian.
- Khó kiểm soát chất lượng học tập tại nhà, phụ thuộc vào ý thức tự giác của học viên.
Học dựa trên vấn đề:
- Tốn thời gian chuẩn bị cho người điều phối/giáo viên, đòi hỏi khả năng thiết kế tình huống học tập phù hợp (Hung et al., 2008).
- Có thể bỏ qua một số kiến thức nền tảng nếu không được thiết kế cẩn thận.
- Khó đánh giá kết quả học tập cá nhân trong nhóm, có thể dẫn đến tình trạng “ăn theo” trong nhóm.
VI. Giải pháp: Kết hợp đa dạng phương pháp học tập
Tại các lớp học, Psyme không chỉ dừng lại ở việc kết hợp Lớp học đảo ngược và Học dựa trên vấn đề, mà còn tích hợp thêm nhiều phương pháp học tập khác:
- Giảng dạy thuyết trình truyền thống: Vẫn được sử dụng để giới thiệu các khái niệm mới hoặc phức tạp.
- Chơi game Kahoot: Tăng tính tương tác và giúp ôn tập kiến thức một cách thú vị.
- Chia nhóm thảo luận: Khuyến khích trao đổi ý kiến và học hỏi lẫn nhau.
Lợi ích của việc kết hợp đa dạng phương pháp:
- Phù hợp với nhiều phong cách học tập khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của học viên (Felder & Silverman, 1988).
- Tăng hứng thú và duy trì sự tập trung của học viên thông qua việc đa dạng hóa hoạt động học tập.
- Cân bằng giữa học lý thuyết và thực hành, đảm bảo học viên nắm vững kiến thức nền tảng và có khả năng áp dụng vào thực tế.
Vai trò của đội ngũ điều phối đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai hiệu quả các phương pháp học tập đa dạng. Họ không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, tạo điều kiện cho học viên khám phá và xây dựng kiến thức của riêng mình.
Kết luận
Sự kết hợp giữa Lớp học đảo ngược, Học dựa trên vấn đề và các phương pháp học tập bổ sung tại các lớp học của Psyme tạo nên một môi trường học tập đa dạng, hiệu quả và phù hợp với nhu cầu của thế kỷ 21. Phương pháp này không chỉ giúp học viên nắm vững kiến thức tâm lý học mà còn phát triển các kỹ năng thiết yếu như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm.
Chúng mình tin rằng cách tiếp cận này sẽ trang bị cho học viên không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn khả năng học tập suốt đời – một kỹ năng không thể thiếu trong thời đại thông tin ngày nay.
Bạn đã sẵn sàng trải nghiệm một phương pháp học tập mới mẻ và hiệu quả? Hãy đăng ký khóa học IntroPsyK09 để khám phá tiềm năng học tập của bản thân và mở ra cánh cửa mới trong lĩnh vực tâm lý học!
Tài liệu tham khảo:
Abeysekera, L., & Dawson, P. (2015). Motivation and cognitive load in the flipped classroom: definition, rationale and a call for research. Higher Education Research & Development, 34(1), 1-14.
Bergmann, J., & Sams, A. (2012). Flip your classroom: Reach every student in every class every day. International society for technology in education.
Brame, C. (2013). Flipping the classroom. Vanderbilt University Center for Teaching.
Dolmans, D. H., De Grave, W., Wolfhagen, I. H., & Van Der Vleuten, C. P. (2005). Problem‐based learning: Future challenges for educational practice and research. Medical education, 39(7), 732-741.
Felder, R. M., & Silverman, L. K. (1988). Learning and teaching styles in engineering education. Engineering education, 78(7), 674-681.
Hmelo-Silver, C. E. (2004). Problem-based learning: What and how do students learn? Educational psychology review, 16(3), 235-266.
Hung, W., Jonassen, D. H., & Liu, R. (2008). Problem-based learning. Handbook of research on educational communications and technology, 3(1), 485-506.
O’Flaherty, J., & Phillips, C. (2015). The use of flipped classrooms in higher education: A scoping review. The internet and higher education, 25, 85-95.
Savery, J. R. (2006). Overview of problem-based learning: Definitions and distinctions. Interdisciplinary Journal of Problem-based Learning, 1(1), 9-20.
Tucker, B. (2012). The flipped classroom. Education next, 12(1), 82-83.
